Co to jest stacja pogodowa?
Stacja pogodowa, zwana inaczej stacją meteorologiczną lub krócej: stacją meteo, to urządzenie łączące w sobie kilka przyrządów pomiarowych. Cechą charakterystyczną jest zebranie wszystkich zmierzonych wielkości w jednym miejscu, bez potrzeby montażu i późniejszego obserwowania kilku różnych wyświetlaczy jednocześnie.
Nie należy tego urządzenia mylić z prognozą pogody - domowe stacje meteo wyświetlają aktualną sytuację pogodową, a nie przyszłą. Można więc na podstawie ich wskazań dowiedzieć się, czy wiatr nie jest zbyt silny na przejażdżkę rowerową lub czy stan powietrza jest odpowiedni do tego, aby wywietrzyć mieszkanie.
Nie dowiemy się natomiast, jakie warunki będą jutro lub za tydzień - te dane są publikowane przez specjalne ośrodki, które zajmują się prognozowaniem pogody. Chociaż są urządzenia, które potrafią te dane pobierać z internetu.
Jakie mamy stacje pogodowe?
Najpopularniejszy podział uwzględnia trzy grupy tych urządzeń.
Analogowe
W tych urządzenia wielkości są mierzone metodami typowo analogowymi. Zazwyczaj mają postać kilkutarczowego “zegara” do powieszenia na ścianie. Mogą pokazywać np. temperaturę, ciśnienie i wilgotność powietrza - ale tylko w pomieszczeniu.
Ich zaletą jest dobre komponowanie się z wnętrzami utrzymanymi w klasycznym charakterze oraz prostota obsługi. Natomiast ich możliwości nie są zbyt szerokie, a dokładność wskazań bardzo zależy od producenta - te najtańsze pokazują wartości jedynie zgrubnie.
Cyfrowe
Te stacje pogodowe są nowocześniejsze od ich starszych, analogowych braci, ponieważ wyniki są przedstawiane na wyświetlaczu. Obróbka mierzonych wielkości przebiega cyfrowo, więc wyniki pomiarów mogą być znacznie dokładniejsze.
Urządzenia pełniące tę funkcję są w stanie mierzyć parametry środowiskowe zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Komunikacja z zewnętrznymi czujnikami może odbywać się poprzez przewód lub bezprzewodowo - o tym dalej.
Internetowe
Internetowe stacje pogodowe są namiastką domowej prognozy pogody. Łączą się za pośrednictwem internetu z jednym z wybranych serwisów i na bieżąco pobierają z niego informacje.
Oprócz tego, internetowa stacja pogodowa może zawierać też to, co ma w sobie jej cyfrowy odpowiednik - czyli możliwość ciągłego pomiaru parametrów pogodowych, które są w naszym bezpośrednim otoczeniu.
Co mogą wskazywać?
Stacje pogodowe to rozbudowane przyrządy mierzące jednocześnie wiele wielkości. Zazwyczaj każda z nich ma wbudowany prosty zegar, niekiedy nawet z kalendarzem. Sprawdźmy, co jeszcze potrafią!
Temperatura
To najprostszy do zmierzenia parametr powietrza i jednocześnie jeden z najbardziej użytecznych. Każda stacja pogodowa go wyświetla. Podstawowe stacje cyfrowe mierzą temperaturę wewnątrz pomieszczenia i za oknem, czujnik zaś jest połączony z nią przy użyciu cienkiego przewodu.
Bardziej rozbudowane stacje meteo potrafią wskazywać temperaturę odczuwalną, co ma duży wpływ na to, jak się danego dnia ubrać. Ponadto, jeżeli mają więcej czujników, mogą mierzyć temperaturę w kilku pomieszczeniach lub w wybranych miejscach na zewnątrz.
Ciśnienie
Barometr, czyli przyrząd do pomiaru ciśnienia powietrza atmosferycznego, również jest przydatnym i coraz częściej spotykanym przyrządem. Analogowe stacje meteo mierzą ciśnienie poprzez odkształcenie się dwóch metalowych puszek, zaś w przyrządach cyfrowych królują odpowiednie czujniki - na przykład, wykonane w nowoczesnej technologii MEMS.
Pomiar ciśnienia jest szczególnie przydatny dla osób starszych, ciężko chorych oraz meteopatów. Na tej podstawie mogą oszacować swoje reakcje na warunki atmosferyczne. Jednak i osobom w pełni sił dobrze skalibrowany barometr może wskazać np. nadciągający front atmosferyczny.
Wilgotność
Względna wilgotność kiedyś była mierzona przy pomocy włosia, które skręcało się lub prostowało w zależności od aktualnego stopnia nasycenia powietrza parą wodną. Tego typu metody pozostały w prostych stacjach analogowych oraz pogodynkach, zawierających figurki chowające się lub wysuwające, gdy idzie deszcz lub będzie świecić słońce.
Dzisiaj mamy do tego odpowiednie czujniki elektroniczne, które dają informację w postaci cyfrowej. Możemy odczytać wynik pomiaru podany w procentach wilgotności względnej [%RH].
Kierunek i siła wiatru
Anemometr, albo potocznie: wiatromierz, to jeden z elementów składowych rozbudowanej i zaawansowanej stacji pogodowej. Zawiera charakterystyczny “wiatraczek”, zbudowany z niewielkich czasz o kształcie półkul. Im szybciej się obraca, tym większa jest prędkość wiatru.
Kierunek wiatru jest z kolei wykrywany przez pomiar kąta obrotu niewielkiego, lekkiego skrzydła. Można w ten sposób dowiedzieć się dokładnie, skąd nadchodzi wichura i odpowiednio zabezpieczyć nasz dobytek.
Istnieje tutaj pewna nieścisłość w nazewnictwie: formalnie, anemometr to przyrząd wyłącznie do pomiaru prędkości powietrza, czyli ów “wiatraczek”. Z kolei wiatromierz może zawierać tylko anemometr, a może mieć również pomiar kierunku wiatru, czego zwykłe anemometry nie posiadają.
Prognoza pogody
Stacje internetowe pobierają prognozy z serwisów tworzonych przez profesjonalnych meteorologów. Ale to nie jest jedyne wyjście.
Niektóre rozbudowane stacje cyfrowe potrafią samodzielnie, bez konieczności łączenia się z internetem, określić jakie będą zmiany warunków atmosferycznych w najbliższym czasie. Tworzą to na podstawie poprzednich wyników pomiarów oraz wbudowanych algorytmów. Taka prognoza jest bardziej krótkoterminowa.
Ilość deszczu
Wybrane, zaawansowane stacje mają też deszczomierze. To urządzenia, dzięki którym mierzona jest ilość opadów przypadająca na jednostkę powierzchni - zazwyczaj są to milimetry na metr kwadratowy [mm/m2].
Nasłonecznienie lub natężenie promieniowania UV
Pomiar aktualnej wartości tego parametru docenią wszyscy posiadacze wrażliwej skóry. Dzięki niemu można szybko się przekonać, czy w danym momencie warunki są dobre do wyjścia na zewnątrz bez ryzyka wystąpienia bolesnych poparzeń.
Inne funkcje
Stacje pogodowe mają wiele różnych urozmaiceń, na przykład:
- wskaźnik fazy księżyca
- projektor wyświetlający godzinę
- budzik
- zegar DCF (synchronizowany z zegarem atomowym)
- wskaźnik godziny wschodu i zachodu słońca
- funkcję ramki na zdjęcia (wersje z kolorowym wyświetlaczem)
- łączność Bluetooth z telefonem
- pomiar jakości powietrza (ilość pyłów zawieszonych PM)
I nie tylko! Pomysłowość producentów w tym zakresie jest naprawdę szeroka. Co ciekawe, wiele z tych udogodnień jest dostępna również w tańszych stacjach meteo.
Przykłady urządzeń
Warto teraz przyjrzeć się konkretnym produktom, jakie są oferowane na rynku. Może okazać się, że interesujący nas przyrząd jest dostępny w naprawdę atrakcyjnej cenie.
Proste stacje pogodowe - co potrafią?
Na przykład, poniższa stacja, pomimo swojej niskiej ceny, ma dwa czujniki temperatury oraz czujnik wilgotności powietrza. To urządzenie jest w stanie zapamiętać minimalną i maksymalną wartość temperatury i wilgotności powietrza, więc można łatwo sprawdzić, czy np. w nocy był przymrozek.
Dodatkową funkcją jest prognozowanie pogody na podstawie zmierzonych wskazań. Posiada zegar i budzik, więc nie potrzebujemy tych urządzeń postawionych oddzielnie - ta stacja ma już je wbudowane.
Inna tego typu stacja ma znacznie większe cyfry na swoim wyświetlaczu, więc dobrze nada się dla osób o nieco pogorszonym wzroku - na przykład seniorów. Również mierzy temperaturę wewnątrz i na zewnątrz oraz wilgotność.
Również posiada prosty algorytm prognozowania pogody na podstawie dotychczasowych wyników pomiarów i ma wbudowaną pamięć wartości minimalnych i maksymalnych.
Tylko termometr
Jeżeli zależy nam wyłącznie na pomiarze temperatury w dwóch punktach (wewnątrz i na zewnątrz), również możemy znaleźć urządzenie, które nam to zapewni. Wyświetlacz jest wtedy uproszczony do minimum.
Wskazuje również minimalną i maksymalną wartość temperatury i trend: wzrostowy lub spadkowy. Co ciekawe, czujnik temperatury zewnętrznej łączy się bezprzewodowo z jednostką centralną (umieszczoną w domu), a maksymalny zasięg to około 80m. Można mierzyć temperaturę powietrza w innym miejscu, niekoniecznie tuż za oknem..
Jeszcze bardziej uproszczone
Jeżeli komuś wystarczy tylko zegarek i termometr, również znajdzie coś dla siebie. Ten prosty układ mierzy temperaturę wewnątrz i na zewnątrz (czujnik znajduje się na przewodzie) oraz wskazuje aktualną godzinę - nic więcej!
Co istotne, to urządzenie jest bardzo kompaktowe. Jego szerokość to niecałe 6cm, a wysokość zaledwie 4cm, a większość obudowy zajmuje czytelny wyświetlacz. Można więc je przyczepić w dowolnym miejscu.
Dla bardziej wymagających
Stacja pogodowa może również być wyposażona w barometr oraz większą liczbę czujników temperatury. Jeżeli te czujniki mogą łączyć się bezprzewodowo, tym lepiej - nie trzeba ciągnąć dodatkowych przewodów.
Zegar w tej stacji pogodowej synchronizuje się przy użyciu DCF z zegarem atomowym, jest zatem stale aktualny. To urządzenie wskazuje również trend temperatury i ciśnienia, ale nie tylko - liczba jego funkcji jest ogromna.
Własna stacja… internetowa?
Jeżeli komuś nieobca jest lutownica, może sobie sam złożyć stację pogodową z dostępem do internetu. Łączność odbywa się poprzez WiFi, więc to całkiem wygodne rozwiązanie.
Polutowanie tego układu zajmie wprawdzie nieco czasu, ale satysfakcja z samodzielnie złożonego urządzenia, i to tak zaawansowanego - bezcenna! Na dodatek, w naszym domu pojawi się źródło bieżącej i zawsze aktualnej prognozy pogody.
Podsumowanie
Stacje pogodowe to urządzenia, których zadaniem jest pomiar warunków atmosferycznych: temperatury, wilgotności, ciśnienia, siły wiatru i nie tylko. Na podstawie zebranych informacji mogą prognozować pogodę, a te bardziej zaawansowane potrafią pobierać ją z internetu!