18650 - co to jest?
Ten zbitek cyfr stał się standardem wśród ogniw ładowalnych, a dokładniej - określa standardowy rozmiar ogniw litowo-jonowych. Te ogniwa mają kształt walca - jak typowe baterie typu “paluszek”. Pierwsze dwie cyfry - 18 - to przybliżona średnica w milimetrach [mm]. Drugie dwie cyfry - 65 - oznaczają przybliżoną długość. Ten drugi wymiar nie zawsze jest zachowany, o czym dalej.
Oznacza to, że ogniwo 18650 są nieco większe od popularnych baterii w rozmiarze R6 (14500 lub AA). Na jednym końcu tego ogniwa jest biegun ujemny, czyli minus (—) a na drugim dodatni, czyli plus (+). Drugą cechą charakterystyczną są inne rozmiary wypustki bieguna dodatniego: ma większą średnicę i mniejszą wysokość.
Podstawowe parametry
Te ogniwa, jak każde inne źródło energii, mają kilka parametrów. Warto zwrócić na nie uwagę aby wybrać te, które będą najlepsze do danego zastosowania.
Pojemność
To najważniejszy parametr charakteryzujący akumulatory, również litowo - jonowe. Wiadomo - im większa, tym więcej energii będzie miało do dyspozycji zasilane urządzenie. Podawana jest zawsze w miliamperogodzinach [mAh].
Typowe akumulatory 18650 dostępne w handlu mają pojemność rzędu 2500 mAh - 3500 mAh. Im większa pojemność, tym wyższej ceny takiego ogniwa można się spodziewać, choć nie zawsze. Wiele zależy od innych czynników, jak marka lub miejsce zakupu.
Napięcie
Ten parametr wynika z samej zasady funkcjonowania ogniwa litowo - jonowego. Napięcie podajemy zawsze w woltach [V]. W pełni naładowany, sprawny akumulator ma napięcie około 3,7 V, te nieco starsze około 3,6 V.
Jednak zaraz po wyjęciu z ładowarki ich napięcie będzie o około 0,5 V wyższe. Może zatem wynosić około 4,2 V dla ogniw nowszych i 4,1 V dla starszych. Jednak na skutek procesów zachodzących wewnątrz ogniwa, szybko ulegnie samoistnemu spadkowi do wyżej wspomnianej wartości i na tym poziomie będzie się już utrzymywać przez dłuższy czas. Niektórzy sprzedawcy oferują ogniwa 4,2 V jako rzekomo “lepsze” od tych 3,7 V, co nie jest prawdą - każde ogniwo zachowa się w ten sam sposób.
Prąd rozładowania
Każde ogniwo ma również określony maksymalny prąd, jakim może być rozładowywane. Jeżeli zostanie przekroczony, nasz akumulator może ulec przegrzaniu i w efekcie - zniszczeniu. Ma to znaczenie wszędzie tam, gdzie z ogniwa pobierany jest, choćby przez krótki czas, prąd o bardzo wysokim natężeniu.
Na przykład, do zdalnie sterowanych modeli RC oraz e-papierosów trzeba stosować akumulatory o specjalnej budowie, przeznaczonej do tego typu zastosowań. Zazwyczaj będą to akumulatory litowo - polimerowe (LiPoly), których specyficzna budowa pozwala na pobieranie z nich prądu o bardzo wysokim natężeniu.
Szczegóły na temat maksymalnego prądu rozładowania zazwyczaj znajdują się w nocie katalogowej danego akumulatora.
Dodatkowe funkcje
Ogniwa 18650 to nie tylko akumulatory. Dzięki znaczeniu rozwojowi elektroniki, część z nich ma wbudowane bardzo przydatne i użyteczne zabezpieczenia.
Dla przykładu, poniższe ogniwo ma wbudowane elektroniczne zabezpieczenie przed nadmiernym rozładowaniem, przeładowaniem oraz zwarciem. A to wszystko zintegrowane z “paluszkiem”, który dzięki tej elektronice stał się dłuższy o zaledwie 5 mm.
Dzięki takiemu rozwiązaniu, nie trzeba tych zabezpieczeń wbudowywać w układ elektroniczny. Może on być przez to tańszy i prostszy!
Inną ciekawą opcją, która pojawiła się stosunkowo niedawno, są akumulatory 18650 z wbudowanym… złączem microUSB.
Przez to złącze można ładować akumulator zwykłą, standardową ładowarką 5 V z wyjściem USB. Wbudowany układ elektroniczny zajmie się obsługą całego procesu ładowania. Można też taki akumulator włożyć do zwykłej ładowarki przeznaczonej dla ogniw 18650 i ładować go tradycyjnie. Również ma wbudowany komplet zabezpieczeń i również jest dzięki nim o 5mm dłuższy od standardowego ogniwa.
Jeżeli oczekujemy wyższego prądu rozładowania oraz wyższej pojemności, można kupić dwa ogniwa fabrycznie połączone równolegle. Taki pakiet ma pojemność wyższą od typowego ogniwa 18650, ponieważ składa się z dwóch sztuk takich akumulatorów.
Można nawet samodzielnie dodać zabezpieczenie do już posiadanego ogniwa 18650!
Gdzie kupić akumulatory?
Zaopatrywanie się w ogniwa w krajach dalekiej Azji niesie ze sobą ryzyko zakupu produktu, którego parametry będą znacznie odbiegały od deklarowanych przez sprzedawcę. Zdecydowanie lepiej w tej materii postawić na krajowych dystrybutorów.
Tego rodzaju ogniwa są sprzedawane, przede wszystkim, we wszystkich sklepach oferujących podzespoły elektroniczne. Można je znaleźć również w punktach specjalizujących się wyłącznie w bateriach i akumulatorach, choć są one rzadziej spotykane.
Szeroki asortyment w tym zakresie oferuje sklep AVT. Spory wybór ogniw różnych producentów, o różnych pojemnościach i z różnymi funkcjami sprawi, że każdy znajdzie coś, czego szuka.
Na zakończenie
Ogniw 18650 nie można lutować! Grozi to zniszczeniem ich struktury, a w przypadku akumulatorów z zabezpieczeniami, uszkodzeniem wbudowanej elektroniki. Trzeba wybierać ogniwa ze zgrzanymi blaszkami, przewodami lub zaopatrzyć się w specjalny koszyk - podobnie, jak w przypadku każdego innego rodzaju baterii.