Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Czyszczenie elektroniki - czym czyścić sprzęt elektroniczny?

Article Image
Usuwanie zabrudzeń z powierzchni układów elektronicznych to nie jest proste zadanie. Włożenie brudnej płytki pod kran z wodą może spowodować powstanie nieodwracalnych uszkodzeń. Jak poradzić sobie z brudem w elektronice?
1. Repetytorium użytkowej elektroniki 2. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie LED pod szafkami 3. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie do piwnicy 4. Repetytorium użytkowej elektroniki - Sygnalizator zalania 5. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz do układu audio 6. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz warsztatowy 7. Jaką wkrętarkę wybrać? Na co zwrócić uwagę przy zakupie? 8. Rodzaje tranzystorów bipolarnych i unipolarnych 9. Jak podłączyć taśmy LED 10. Inteligentny dom - wszystko co powinieneś wiedzieć o systemach SMART HOME 11. Jak podłączyć prostownik do akumulatora (ładowanie) 12. Drukarki 3D - budowa i zasada działania 13. Jak prawidłowo zarobić kabel antenowy? 14. Jaki czujnik czadu wybrać i gdzie najlepiej zamontować? 15. Programowanie mikrokontrolerów - o czym należy wiedzieć na początek? 16. Oscyloskop cyfrowy - jaki wybrać? 17. Co to jest barometr i jak działa? 18. Jaki wykrywacz metali kupić? Na co zwracać uwagę przy wyborze? 19. Jak działa sieć 5G i jakie daje możliwości? 20. Diody LED - napięcie diod o różnych kolorach 21. Jaki kompresor samochodowy kupić? 22. Czujniki parkowania - jakie wybrać? 23. Jak ustawić antenę do odbioru naziemnej TV DVB-T? 24. Co to jest rezystor (opornik) i jak działa? 25. Jakie są typy i rodzaje bezpieczników? 26. Co to jest układ scalony i jak działa? 27. Jak zmierzyć napięcie akumulatora miernikiem? 28. Jak zarobić kabel sieciowy RJ-45? 29. Lutowanie - jak lutować kable poprawnie? 30. Arduino - co to jest i jak zacząć? 31. Raspberry pi - co to jest, do czego służy, jak zacząć? 32. Do czego służą kondensatory - zasada działania 33. Co to jest bezpiecznik i jak działa? 34. Jak dobrać i wymienić bezpiecznik? 35. Rodzaje kondensatorów, ich oznaczenia i budowa 36. Kalafonia - co to jest? do czego służy? jak używać? 37. Przewodniki prądu - co przewodzi prąd, a co nie? 38. Jaka latarka czołowa sprawdzi się najlepiej? 39. Jak działa płytka stykowa (prototypowa)? 40. Jakie ogniwa 18650 wybrać i gdzie kupić akumulatorki? 41. Jaki powerbank wybrać? Czym kierować się przy kupnie? 42. Raspberry Pi czy Arduino? Co wybrać? 43. Pierwsze Prawo Kirchhoffa - przepływ prądu w obwodzie elektrycznym 44. Rezonator kwarcowy - schemat, oznaczenia i zastosowanie 45. Drugie Prawo Kirchhoffa - bilans spadku napięć w zamkniętym obwodzie elektrycznym 46. Do czego służy przedwzmacniacz? 47. Wzmacniacze audio - schematy i działanie 48. Co to jest kinematyka? Wzory kinematyki 49. Jaka ładowarka samochodowa będzie najlepsza? 50. Woltomierz - jak podłączyć i do czego służy? 51. Zasilacz laboratoryjny - jaki wybrać, do czego służy i jak użytkować? 52. Jaki magnes neodymowy kupić? 53. Jaki dron wybrać na początek, na co zwrócić uwagę przy kupnie? 54. Jaki filament wybrać - rodzaje filamentów do drukarek 3d 55. Co to jest termistor - zasada działania, jak dobierać? 56. Lokalizator GPS do samochodu - gdzie i jak zamontować? 57. Transmiter samochodowy - jak działa? 58. Jak działa ładowarka indukcyjna i jak nią ładować? 59. Jaki oczyszczacz powietrza wybrać? 60. Silniki prądu stałego - budowa, zastosowanie i zasada działania 61. Co to jest triak - jak go sprawdzić i jak działa? 62. Co to jest tranzystor MOSFET - jak działa, jak sprawdzać? 63. Izopropanol - do czego służy i gdzie kupić? 64. Co to jest tranzystor, jak działa i za co odpowiada? 65. Co to jest Transformator i jak działa? 66. Potencjometr obrotowy - schemat, podłączenie i zasada działania 67. Fotorezystor - charakterystyka, zastosowanie i zasada działania 68. Jak dobrać rezystor do diody? 69. Co to jest Tyrystor i do czego służy? 70. Jakie kable rozruchowe wybrać do samochodu? 71. Jaki miernik grubości lakieru kupić? 72. Pomiar jakości powietrza - jak sprawdzić jakość powietrza w domu i na zewnątrz? 73. Języki programowania sterowników PLC 74. Czym jest napięcie i natężenie prądu? 75. Reguła prawej dłoni, czyli ruch przewodnika w polu magnetycznym 76. Co to jest Bluetooth i jak działa? 77. Co to jest silnik krokowy - zasada działania i przeznaczenie 78. Jaką stację pogodową wybrać? Odpowiadamy czym kierować się przy kupnie 79. Jak działa przekaźnik? 80. Sterowniki PLC co to jest? Jakie jest ich zastosowanie i budowa? 81. Radiator i wentylator - czym są i jak działają? 82. Antena samochodowa - jaką wybrać? 83. Podłączenie czujnika ruchu 84. Czujnik ruchu - zasada działania 85. Wszelakie zastosowanie druku 3D - ogromny potencjał 86. Jaką drukarkę 3D kupić? - na co zwracać uwagę przy wyborze 87. Czyszczenie elektroniki - czym czyścić sprzęt elektroniczny? 88. Wytrawianie płytek drukowanych (PCB) - wszystko co powinieneś wiedzieć! 89. Jak sprawdzić tyrystor - opis jego działania 90. Transoptory - zastosowanie i zasada działania 91. Jak działa stabilizator napięcia i do czego służy? 92. Jak wymienić bezpiecznik w samochodzie? 93. Rodzaje regulatorów napięcia 94. Dioda prostownicza - charakterystyka, oznaczenia, budowa 95. Jaki wzmacniacz dźwięku wybrać? 96. Bramki logiczne - symbole i zastosowanie 97. Jakie przewody (kable) do głośników dobrać? 98. Do czego służy myjka ultradźwiękowa oraz zasada działania. Czego nie można myć? 99. Oscyloskop - co to jest i do czego służy? 100. Rodzaje czujników ruchu
Rozwiń cały spis treści Zwiń spis treści

Kiedy elektronika wymaga czyszczenia?

Nie każdego zabrudzenia trzeba się natychmiast pozbywać. Pozostałości po nieszkodliwych topnikach, takich jak kalafonia, zazwyczaj nie mają wpływu na działanie układu. Można je zostawić i przez długie lata nie będą dawały o sobie znać.

Inaczej sytuacja wygląda w układach przetwarzających bardzo niskie lub bardzo wysokie napięcia. W przypadku tych pierwszych, resztki topnika między ścieżkami mogą pogarszać izolację, co spowoduje zakłócenie pomiarów bardzo małych wielkości - prąd będzie przenikał do obwodu pomiarowego z innych źródeł. Z kolei w układach wysokonapięciowych nawet zwykła kalafonia może się zdegenerować pod wpływem napięcia. Dojdzie do jej rozkładu, utlenienia, a w końcu zwęglenia i przebicia.

Agresywne topniki, na przykład kwas lutowniczy, wymagają zmycia odpowiednim rozpuszczalnikiem, ponieważ jego obecność przyczynia się do korozji metalowych połączeń. Również wylana zawartość baterii, które się rozładowały, może strawić miedź - trzeba jak najszybciej pozbyć się tego typu zabrudzeń.

Inaczej sprawa wygląda z kurzem, który osiada na powierzchni zarówno obudów, jak i samych elementów elektronicznych - wciska się dosłownie wszędzie. Zazwyczaj nie daje o sobie znać, ale zbyt gruba warstwa utrudnia chłodzenie podzespołów oraz pogarsza izolację. Był przyczyną pożaru wielu dawnych telewizorów lampowych, ale i w dzisiejszych czasach potrafi doprowadzić do awarii. W szczególności można go znaleźć w komputerach, gdzie zachodzi intensywny przepływ powietrza.

Przed włożeniem płyty do środka myjącego warto wyjąć z niej baterię, jeśli takowa się znajduje. Podczas czyszczenia można wywołać przypadkowe zwarcie, które - jeżeli nie będzie źródła zasilania - nie wywoła żadnych skutków ubocznych.

Jak sobie z tym radzić?

Na każdy rodzaj zabrudzenia można znaleźć inny środek. Oto najpopularniejsze z nich.

PCC

Do czyszczenia płytek powstały specjalne preparaty, które rozpuczają resztki topników, brud, różne związki po wylanych bateriach oraz wypierają wodę i wilgoć. Bazują na izopropanolu, lecz w ich składzie znajduje się wiele dodatków. W nazwie noszą akronim PCC, co jest skrótem od Printed Circuit board Cleaner.

Cleanser PCC 15, spray z pędzelkiem 150ml, do czyszczenia płytek drukowanych po lutowaniu
Zobacz w sklepie avt

Forma puszki z pędzelkiem znacznie ułatwia mycie. Wystarczy psiknąć na powierzchnię płytki i oczyścić włosiem brud. Nadmiar preparatu będzie z niej skapywał, dlatego warto to zrobić nad kuwetą lub innym pojemnikiem, aby krople preparatu nie zabrudziły nam stołu albo odzieży. Potem płytkę należy pozostawić do wyschnięcia. Czasem trzeba powtórzyć zabieg, jeżeli po wyschnięciu pozostaną jakieś ślady.

Schnięcia nie należy wspomagać suszarką do włosów! Izopropanol, który jest głównym składnikiem tego typu środków, jest łatwopalny. Jego opary mogą ulec zapłonowi, więc o pożar nietrudno. Lepiej suszyć płytki bez dodatkowego wspomagania, za to w dobrze wietrzonym pomieszczeniu lub na zewnątrz.

Tego typu środki mają też formę płynną, bez pędzelka. Można zalać nim płytkę włożoną do zbiornika i oczyścić jej powierzchnię pędzelkiem lub kołysząc lekko pojemnikiem, aby płyn przelewał się w niej.

Izopropanol (IPA)

W handlu jest dostępny również czysty izopropanol, którego nazwa handlowa to IPA. Może służyć do tego samo, co PCC, jak również do czyszczenia optyki, na przykład soczewek głowic laserowych.

Cleanser IPA+ spray 150ml
Zobacz w sklepie avt

Ale izopropanol można też wlać do wanienki myjki ultradźwiękowej i włożyć do niej całą płytkę. Fale ultradźwiękowe, generowane przez myjkę, usuną zabrudzenia nawet spod układów scalonych, gdzie dotarcie włosiem pędzla jest utrudnione. 

Kupuje się go w butelkach o różnej pojemności, wykonanych z tworzywa sztucznego. Można też wlać nieco izopropanolu do kuwety, włożyć do niej płytkę i wyszorować delikatnie zwykłym pędzelkiem.

Inne płyny

Producenci chemii dla elektroniki oferują wiele różnych preparatów do czyszczenia. Jeżeli mamy do czynienia z płytkami bardzo zabrudzonymi, których czyszczenie pędzelkiem będzie bardzo żmudne, można użyć środka dedykowanego płytkom drukowanym, ale w formie płynu. Używa się go tak samo jak zwykłego izopropanolu, tylko jest bardziej aktywny chemicznie.

Cleanser Druk, płyn do czyszczenia płytek drukowanych, ART.033, 1L
Zobacz w sklepie avt

Do obudów

Nie tylko płytki drukowane czasem się brudzą. Obudowy, wykonane z tworzywa sztucznego, również wymagają czyszczenia. Ten płyn ułatwi to zadanie, utrudniając przy okazji ponowne osadzanie się kurzu. Zapewniają to jego właściwości antystatyczne.

Płyn antystatyczny Cleanser Plastik 500ml
Zobacz w sklepie avt

Jak usunąć kurz i okruchy?

Najprościej - wydmuchać je. Posługiwanie się odkurzaczem do tego celu nie zawsze będzie wygodne, poza tym niesie ryzyko uszkodzenia układu przez naniesienie na niego warstwy ładunków elektrostatycznych. Ta miniaturowa pompka “gruszka” z pędzelkiem lepiej sprawdzi się w przypadku obiektów drobnych i delikatnych, na przykład matrycy aparatu fotograficznego.

Zestaw czyszczący MS153C
Zobacz w sklepie avt

Podsumowanie

Układy brudziły się od zawsze i brudzić będą się nadal. Część zanieczyszczeń nanosimy sami podczas lutowania, inne powstają w trakcie eksploatacji. Jednak na każdy rodzaj zabrudzenia istnieje odpowiednia metoda, aby sobie z nim poradzić.

1. Repetytorium użytkowej elektroniki 2. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie LED pod szafkami 3. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie do piwnicy 4. Repetytorium użytkowej elektroniki - Sygnalizator zalania 5. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz do układu audio 6. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz warsztatowy 7. Jaką wkrętarkę wybrać? Na co zwrócić uwagę przy zakupie? 8. Rodzaje tranzystorów bipolarnych i unipolarnych 9. Jak podłączyć taśmy LED 10. Inteligentny dom - wszystko co powinieneś wiedzieć o systemach SMART HOME 11. Jak podłączyć prostownik do akumulatora (ładowanie) 12. Drukarki 3D - budowa i zasada działania 13. Jak prawidłowo zarobić kabel antenowy? 14. Jaki czujnik czadu wybrać i gdzie najlepiej zamontować? 15. Programowanie mikrokontrolerów - o czym należy wiedzieć na początek? 16. Oscyloskop cyfrowy - jaki wybrać? 17. Co to jest barometr i jak działa? 18. Jaki wykrywacz metali kupić? Na co zwracać uwagę przy wyborze? 19. Jak działa sieć 5G i jakie daje możliwości? 20. Diody LED - napięcie diod o różnych kolorach 21. Jaki kompresor samochodowy kupić? 22. Czujniki parkowania - jakie wybrać? 23. Jak ustawić antenę do odbioru naziemnej TV DVB-T? 24. Co to jest rezystor (opornik) i jak działa? 25. Jakie są typy i rodzaje bezpieczników? 26. Co to jest układ scalony i jak działa? 27. Jak zmierzyć napięcie akumulatora miernikiem? 28. Jak zarobić kabel sieciowy RJ-45? 29. Lutowanie - jak lutować kable poprawnie? 30. Arduino - co to jest i jak zacząć? 31. Raspberry pi - co to jest, do czego służy, jak zacząć? 32. Do czego służą kondensatory - zasada działania 33. Co to jest bezpiecznik i jak działa? 34. Jak dobrać i wymienić bezpiecznik? 35. Rodzaje kondensatorów, ich oznaczenia i budowa 36. Kalafonia - co to jest? do czego służy? jak używać? 37. Przewodniki prądu - co przewodzi prąd, a co nie? 38. Jaka latarka czołowa sprawdzi się najlepiej? 39. Jak działa płytka stykowa (prototypowa)? 40. Jakie ogniwa 18650 wybrać i gdzie kupić akumulatorki? 41. Jaki powerbank wybrać? Czym kierować się przy kupnie? 42. Raspberry Pi czy Arduino? Co wybrać? 43. Pierwsze Prawo Kirchhoffa - przepływ prądu w obwodzie elektrycznym 44. Rezonator kwarcowy - schemat, oznaczenia i zastosowanie 45. Drugie Prawo Kirchhoffa - bilans spadku napięć w zamkniętym obwodzie elektrycznym 46. Do czego służy przedwzmacniacz? 47. Wzmacniacze audio - schematy i działanie 48. Co to jest kinematyka? Wzory kinematyki 49. Jaka ładowarka samochodowa będzie najlepsza? 50. Woltomierz - jak podłączyć i do czego służy? 51. Zasilacz laboratoryjny - jaki wybrać, do czego służy i jak użytkować? 52. Jaki magnes neodymowy kupić? 53. Jaki dron wybrać na początek, na co zwrócić uwagę przy kupnie? 54. Jaki filament wybrać - rodzaje filamentów do drukarek 3d 55. Co to jest termistor - zasada działania, jak dobierać? 56. Lokalizator GPS do samochodu - gdzie i jak zamontować? 57. Transmiter samochodowy - jak działa? 58. Jak działa ładowarka indukcyjna i jak nią ładować? 59. Jaki oczyszczacz powietrza wybrać? 60. Silniki prądu stałego - budowa, zastosowanie i zasada działania 61. Co to jest triak - jak go sprawdzić i jak działa? 62. Co to jest tranzystor MOSFET - jak działa, jak sprawdzać? 63. Izopropanol - do czego służy i gdzie kupić? 64. Co to jest tranzystor, jak działa i za co odpowiada? 65. Co to jest Transformator i jak działa? 66. Potencjometr obrotowy - schemat, podłączenie i zasada działania 67. Fotorezystor - charakterystyka, zastosowanie i zasada działania 68. Jak dobrać rezystor do diody? 69. Co to jest Tyrystor i do czego służy? 70. Jakie kable rozruchowe wybrać do samochodu? 71. Jaki miernik grubości lakieru kupić? 72. Pomiar jakości powietrza - jak sprawdzić jakość powietrza w domu i na zewnątrz? 73. Języki programowania sterowników PLC 74. Czym jest napięcie i natężenie prądu? 75. Reguła prawej dłoni, czyli ruch przewodnika w polu magnetycznym 76. Co to jest Bluetooth i jak działa? 77. Co to jest silnik krokowy - zasada działania i przeznaczenie 78. Jaką stację pogodową wybrać? Odpowiadamy czym kierować się przy kupnie 79. Jak działa przekaźnik? 80. Sterowniki PLC co to jest? Jakie jest ich zastosowanie i budowa? 81. Radiator i wentylator - czym są i jak działają? 82. Antena samochodowa - jaką wybrać? 83. Podłączenie czujnika ruchu 84. Czujnik ruchu - zasada działania 85. Wszelakie zastosowanie druku 3D - ogromny potencjał 86. Jaką drukarkę 3D kupić? - na co zwracać uwagę przy wyborze 87. Czyszczenie elektroniki - czym czyścić sprzęt elektroniczny? 88. Wytrawianie płytek drukowanych (PCB) - wszystko co powinieneś wiedzieć! 89. Jak sprawdzić tyrystor - opis jego działania 90. Transoptory - zastosowanie i zasada działania 91. Jak działa stabilizator napięcia i do czego służy? 92. Jak wymienić bezpiecznik w samochodzie? 93. Rodzaje regulatorów napięcia 94. Dioda prostownicza - charakterystyka, oznaczenia, budowa 95. Jaki wzmacniacz dźwięku wybrać? 96. Bramki logiczne - symbole i zastosowanie 97. Jakie przewody (kable) do głośników dobrać? 98. Do czego służy myjka ultradźwiękowa oraz zasada działania. Czego nie można myć? 99. Oscyloskop - co to jest i do czego służy? 100. Rodzaje czujników ruchu
Rozwiń cały spis treści Zwiń spis treści
Firma:
Tematyka materiału: czyszczenie elektroniki, PCB, kalafonia, kwas lutowniczy, myjka ultradźwiękowa, IPA, Izopropanol
AUTOR
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Czujniki temperatury
1/10 Temperatura to
Oceń najnowsze wydanie EdW
Wypełnij ankietę i odbierz prezent
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"