Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Oscyloskop - co to jest i do czego służy?

Article Image
Oscyloskop to przyrząd elektroniczny służący do tworzenia wykresu napięcia w funkcji czasu. Taki wykres nazywamy oscylogramem. Współczesne oscyloskopy mają jednak znacznie więcej funkcji!
1. Repetytorium użytkowej elektroniki 2. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie LED pod szafkami 3. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie do piwnicy 4. Repetytorium użytkowej elektroniki - Sygnalizator zalania 5. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz do układu audio 6. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz warsztatowy 7. Jaką wkrętarkę wybrać? Na co zwrócić uwagę przy zakupie? 8. Rodzaje tranzystorów bipolarnych i unipolarnych 9. Jak podłączyć taśmy LED 10. Inteligentny dom - wszystko co powinieneś wiedzieć o systemach SMART HOME 11. Jak podłączyć prostownik do akumulatora (ładowanie) 12. Drukarki 3D - budowa i zasada działania 13. Jak prawidłowo zarobić kabel antenowy? 14. Jaki czujnik czadu wybrać i gdzie najlepiej zamontować? 15. Programowanie mikrokontrolerów - o czym należy wiedzieć na początek? 16. Oscyloskop cyfrowy - jaki wybrać? 17. Co to jest barometr i jak działa? 18. Jaki wykrywacz metali kupić? Na co zwracać uwagę przy wyborze? 19. Jak działa sieć 5G i jakie daje możliwości? 20. Diody LED - napięcie diod o różnych kolorach 21. Jaki kompresor samochodowy kupić? 22. Czujniki parkowania - jakie wybrać? 23. Jak ustawić antenę do odbioru naziemnej TV DVB-T? 24. Co to jest rezystor (opornik) i jak działa? 25. Jakie są typy i rodzaje bezpieczników? 26. Co to jest układ scalony i jak działa? 27. Jak zmierzyć napięcie akumulatora miernikiem? 28. Jak zarobić kabel sieciowy RJ-45? 29. Lutowanie - jak lutować kable poprawnie? 30. Arduino - co to jest i jak zacząć? 31. Raspberry pi - co to jest, do czego służy, jak zacząć? 32. Do czego służą kondensatory - zasada działania 33. Co to jest bezpiecznik i jak działa? 34. Jak dobrać i wymienić bezpiecznik? 35. Rodzaje kondensatorów, ich oznaczenia i budowa 36. Kalafonia - co to jest? do czego służy? jak używać? 37. Przewodniki prądu - co przewodzi prąd, a co nie? 38. Jaka latarka czołowa sprawdzi się najlepiej? 39. Jak działa płytka stykowa (prototypowa)? 40. Jakie ogniwa 18650 wybrać i gdzie kupić akumulatorki? 41. Jaki powerbank wybrać? Czym kierować się przy kupnie? 42. Raspberry Pi czy Arduino? Co wybrać? 43. Pierwsze Prawo Kirchhoffa - przepływ prądu w obwodzie elektrycznym 44. Rezonator kwarcowy - schemat, oznaczenia i zastosowanie 45. Drugie Prawo Kirchhoffa - bilans spadku napięć w zamkniętym obwodzie elektrycznym 46. Do czego służy przedwzmacniacz? 47. Wzmacniacze audio - schematy i działanie 48. Co to jest kinematyka? Wzory kinematyki 49. Jaka ładowarka samochodowa będzie najlepsza? 50. Woltomierz - jak podłączyć i do czego służy? 51. Zasilacz laboratoryjny - jaki wybrać, do czego służy i jak użytkować? 52. Jaki magnes neodymowy kupić? 53. Jaki dron wybrać na początek, na co zwrócić uwagę przy kupnie? 54. Jaki filament wybrać - rodzaje filamentów do drukarek 3d 55. Co to jest termistor - zasada działania, jak dobierać? 56. Lokalizator GPS do samochodu - gdzie i jak zamontować? 57. Transmiter samochodowy - jak działa? 58. Jak działa ładowarka indukcyjna i jak nią ładować? 59. Jaki oczyszczacz powietrza wybrać? 60. Silniki prądu stałego - budowa, zastosowanie i zasada działania 61. Co to jest triak - jak go sprawdzić i jak działa? 62. Co to jest tranzystor MOSFET - jak działa, jak sprawdzać? 63. Izopropanol - do czego służy i gdzie kupić? 64. Co to jest tranzystor, jak działa i za co odpowiada? 65. Co to jest Transformator i jak działa? 66. Potencjometr obrotowy - schemat, podłączenie i zasada działania 67. Fotorezystor - charakterystyka, zastosowanie i zasada działania 68. Jak dobrać rezystor do diody? 69. Co to jest Tyrystor i do czego służy? 70. Jakie kable rozruchowe wybrać do samochodu? 71. Jaki miernik grubości lakieru kupić? 72. Pomiar jakości powietrza - jak sprawdzić jakość powietrza w domu i na zewnątrz? 73. Języki programowania sterowników PLC 74. Czym jest napięcie i natężenie prądu? 75. Reguła prawej dłoni, czyli ruch przewodnika w polu magnetycznym 76. Co to jest Bluetooth i jak działa? 77. Co to jest silnik krokowy - zasada działania i przeznaczenie 78. Jaką stację pogodową wybrać? Odpowiadamy czym kierować się przy kupnie 79. Jak działa przekaźnik? 80. Sterowniki PLC co to jest? Jakie jest ich zastosowanie i budowa? 81. Radiator i wentylator - czym są i jak działają? 82. Antena samochodowa - jaką wybrać? 83. Podłączenie czujnika ruchu 84. Czujnik ruchu - zasada działania 85. Wszelakie zastosowanie druku 3D - ogromny potencjał 86. Jaką drukarkę 3D kupić? - na co zwracać uwagę przy wyborze 87. Czyszczenie elektroniki - czym czyścić sprzęt elektroniczny? 88. Wytrawianie płytek drukowanych (PCB) - wszystko co powinieneś wiedzieć! 89. Jak sprawdzić tyrystor - opis jego działania 90. Transoptory - zastosowanie i zasada działania 91. Jak działa stabilizator napięcia i do czego służy? 92. Jak wymienić bezpiecznik w samochodzie? 93. Rodzaje regulatorów napięcia 94. Dioda prostownicza - charakterystyka, oznaczenia, budowa 95. Jaki wzmacniacz dźwięku wybrać? 96. Bramki logiczne - symbole i zastosowanie 97. Jakie przewody (kable) do głośników dobrać? 98. Do czego służy myjka ultradźwiękowa oraz zasada działania. Czego nie można myć? 99. Oscyloskop - co to jest i do czego służy? 100. Rodzaje czujników ruchu
Rozwiń cały spis treści Zwiń spis treści

Do czego służy oscyloskop?

Podstawowa rola oscyloskopu to pomiar napięcia na wejściu i ustawianie zebranych wyników w postaci krzywej na wykresie. Wykres ten jest tworzony na ekranie oscyloskopu i może zostać zapamiętany lub zapisany. W starszych, analogowych oscyloskopach, oscylogramy były tworzone na ekranie lampy oscyloskopowej, która budową przypomina telewizyjny kineskop. Jedyną formą utrwalenia tego obrazu było zrobienie zdjęcia aparatem fotograficznym. Niezależnie od realizacji, ekran oscyloskopu jest podzielony kratką, tzw. podziałką.

Oscyloskop tworzy wykresy przy określonej czułości toru Y oraz zadanej podstawie czasu. Te parametry są niezbędne do tego, aby móc cokolwiek odczytać z oscylogramu. Bez nich, uzyskany wykres jest jedynie ładnym (lub nie), niewiele mówiącym obrazkiem.

Czułość

Czułość toru Y mówi o tym, ile woltów sygnału wejściowego przypada na jedną działkę. Odczytując napięcie w danym punkcie czasu, przelicza się to proporcjonalnie. Na przykład, mając ustawioną czułość 1V/div i przebieg o wartości międzyszczytowej (czyli odległości między najniższym a najwyższym punktem) równej 2,5 działki, oznacza to, że ta wartość, wyrażona w woltach, wynosi 2,5div * 1V/div = 2,5V. Wartość tego parametru może wynosić od 1mV/div (a nawet mniej) do 100V/div (a nawet więcej).

Podstawa czasu

Podstawa czasu mówi o rozciągnięciu wykresu na osi X. Na przykład, jeżeli okres sygnału zajmuje 3 działki (licząc w poziomie), a wiemy, że podstawa czasu wynosi 10ms/div, to ten okres ma wartość 3div * 10ms/div = 30ms. We współczesnych oscyloskopach, podstawa czasu może wynosić od 1ns/div (lub mniej) do 800s/div (lub więcej).

Sonda oscyloskopowa

Sygnał napięciowy doprowadza się do oscyloskopu przy użyciu sondy oscyloskopowej. W najprostszym wydaniu, zawiera w środku rezystor oraz kondensator o regulowanej pojemności (tzw. trymer). 

Jej zadaniem jest zmniejszenie wpływu pojemności wejściowej oscyloskopu oraz przewodu łączącego go z sondą na badane układy. Wada to 10-krotne zmniejszenie wartości mierzonych napięć, lecz to mogą skompensować wzmacniacze wbudowane w oscyloskop. Rolą kondensatora zmiennego jest dokładne dostrojenie sondy do oscyloskopu, z którym ma współpracować.

Sonda oscyloskopowa w.n. 1,5 kVp, ×100, 300 MHz, 7-części
Zobacz w sklepie avt

Wiele wejść

Nowoczesne oscyloskopy mają kilka wejść, zazwyczaj dwa lub więcej, a poszczególne sygnały są wówczas rozróżniane na ekranie kolorami. Można nadać tym wejściom różne czułości, lecz podstawa czasu zawsze jest wspólna dla wszystkich wykreślanych jednocześnie przebiegów.

Inne funkcje

W oscyloskop są wbudowane inne użyteczne funkcje, jak kursory ułatwiające pomiar wartości przebiegów, zarówno w osi X, jak i Y. Wiele parametrów oscyloskop może obliczyć samodzielnie, na przykład częstotliwość sygnału okresowego, jego wartość średnią, amplitudę, wartość skuteczną, przesunięcie fazowe między sygnałami i wiele, wiele innych.

Analiza widmowa (FFT)

Oprócz rysowania wykresów w funkcji czasu, nowoczesne oscyloskopy cyfrowe mają wbudowane narzędzia matematyczne do widmowej analizy mierzonych przebiegów. Oznacza to, że tworzony jest na ekranie wykres amplitudy w funkcji częstotliwości (widmo amplitudowe Fouriera), a nie w funkcji czasu. Taka analiza, realizowana najczęściej algorytmem FFT (pod taką nazwą można ja najczęściej znaleźć), ułatwia pomiar zawartości harmonicznych w sygnale albo jego odkształcenia lub poszukiwanie zakłóceń od układów pracujących na innych częstotliwościach.

Połączenie z komputerem

Nowoczesne oscyloskopy mają wiele interfejsów. Na przykład, umożliwiają zapis oscylogramu na zewnętrznej pamięci USB lub połączenie z komputerem również poprzez USB.. 

Wbudowane filtry

Można też włączyć filtry dolnoprzepustowe sygnału wejściowego, które usuną część szumu i zakłóceń, poprawiając czytelność przebiegu.

Wyzwalanie (trigger)

Z oscyloskopem związane jest pojęcie wyzwalania, czyli rozpoczęcie tworzenia wykresu na ekranie. Im bardziej rozbudowany jest przyrząd, tym więcej funkcji pod tym względem posiada, lecz podstawowe zawsze działają tak samo. Można ustawić wyzwalanie od zewnętrznego źródła sygnału (podając go na specjalne wejście, zazwyczaj opisane jako „external trigger”) albo od samego mierzonego sygnału. Wyzwolenie może zachodzić, na przykład, po przekroczeniu wartości ustawianej pokrętłem z odpowiednią pochodną (na zboczu narastającym lub opadającym).

Taka funkcja ułatwia wykreślenie stabilnego wykresu przebiegu okresowego, który nie będzie drżał na boki. Prawidłowe ustawienie parametrów wyzwalania to złożone zagadnienie, lecz często oscyloskopy mogą ustawić je automatycznie, aby użytkownik widział na ekranie to, co jest dla niego najważniejsze.

1. Repetytorium użytkowej elektroniki 2. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie LED pod szafkami 3. Repetytorium użytkowej elektroniki - Oświetlenie do piwnicy 4. Repetytorium użytkowej elektroniki - Sygnalizator zalania 5. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz do układu audio 6. Repetytorium użytkowej elektroniki - Zasilacz warsztatowy 7. Jaką wkrętarkę wybrać? Na co zwrócić uwagę przy zakupie? 8. Rodzaje tranzystorów bipolarnych i unipolarnych 9. Jak podłączyć taśmy LED 10. Inteligentny dom - wszystko co powinieneś wiedzieć o systemach SMART HOME 11. Jak podłączyć prostownik do akumulatora (ładowanie) 12. Drukarki 3D - budowa i zasada działania 13. Jak prawidłowo zarobić kabel antenowy? 14. Jaki czujnik czadu wybrać i gdzie najlepiej zamontować? 15. Programowanie mikrokontrolerów - o czym należy wiedzieć na początek? 16. Oscyloskop cyfrowy - jaki wybrać? 17. Co to jest barometr i jak działa? 18. Jaki wykrywacz metali kupić? Na co zwracać uwagę przy wyborze? 19. Jak działa sieć 5G i jakie daje możliwości? 20. Diody LED - napięcie diod o różnych kolorach 21. Jaki kompresor samochodowy kupić? 22. Czujniki parkowania - jakie wybrać? 23. Jak ustawić antenę do odbioru naziemnej TV DVB-T? 24. Co to jest rezystor (opornik) i jak działa? 25. Jakie są typy i rodzaje bezpieczników? 26. Co to jest układ scalony i jak działa? 27. Jak zmierzyć napięcie akumulatora miernikiem? 28. Jak zarobić kabel sieciowy RJ-45? 29. Lutowanie - jak lutować kable poprawnie? 30. Arduino - co to jest i jak zacząć? 31. Raspberry pi - co to jest, do czego służy, jak zacząć? 32. Do czego służą kondensatory - zasada działania 33. Co to jest bezpiecznik i jak działa? 34. Jak dobrać i wymienić bezpiecznik? 35. Rodzaje kondensatorów, ich oznaczenia i budowa 36. Kalafonia - co to jest? do czego służy? jak używać? 37. Przewodniki prądu - co przewodzi prąd, a co nie? 38. Jaka latarka czołowa sprawdzi się najlepiej? 39. Jak działa płytka stykowa (prototypowa)? 40. Jakie ogniwa 18650 wybrać i gdzie kupić akumulatorki? 41. Jaki powerbank wybrać? Czym kierować się przy kupnie? 42. Raspberry Pi czy Arduino? Co wybrać? 43. Pierwsze Prawo Kirchhoffa - przepływ prądu w obwodzie elektrycznym 44. Rezonator kwarcowy - schemat, oznaczenia i zastosowanie 45. Drugie Prawo Kirchhoffa - bilans spadku napięć w zamkniętym obwodzie elektrycznym 46. Do czego służy przedwzmacniacz? 47. Wzmacniacze audio - schematy i działanie 48. Co to jest kinematyka? Wzory kinematyki 49. Jaka ładowarka samochodowa będzie najlepsza? 50. Woltomierz - jak podłączyć i do czego służy? 51. Zasilacz laboratoryjny - jaki wybrać, do czego służy i jak użytkować? 52. Jaki magnes neodymowy kupić? 53. Jaki dron wybrać na początek, na co zwrócić uwagę przy kupnie? 54. Jaki filament wybrać - rodzaje filamentów do drukarek 3d 55. Co to jest termistor - zasada działania, jak dobierać? 56. Lokalizator GPS do samochodu - gdzie i jak zamontować? 57. Transmiter samochodowy - jak działa? 58. Jak działa ładowarka indukcyjna i jak nią ładować? 59. Jaki oczyszczacz powietrza wybrać? 60. Silniki prądu stałego - budowa, zastosowanie i zasada działania 61. Co to jest triak - jak go sprawdzić i jak działa? 62. Co to jest tranzystor MOSFET - jak działa, jak sprawdzać? 63. Izopropanol - do czego służy i gdzie kupić? 64. Co to jest tranzystor, jak działa i za co odpowiada? 65. Co to jest Transformator i jak działa? 66. Potencjometr obrotowy - schemat, podłączenie i zasada działania 67. Fotorezystor - charakterystyka, zastosowanie i zasada działania 68. Jak dobrać rezystor do diody? 69. Co to jest Tyrystor i do czego służy? 70. Jakie kable rozruchowe wybrać do samochodu? 71. Jaki miernik grubości lakieru kupić? 72. Pomiar jakości powietrza - jak sprawdzić jakość powietrza w domu i na zewnątrz? 73. Języki programowania sterowników PLC 74. Czym jest napięcie i natężenie prądu? 75. Reguła prawej dłoni, czyli ruch przewodnika w polu magnetycznym 76. Co to jest Bluetooth i jak działa? 77. Co to jest silnik krokowy - zasada działania i przeznaczenie 78. Jaką stację pogodową wybrać? Odpowiadamy czym kierować się przy kupnie 79. Jak działa przekaźnik? 80. Sterowniki PLC co to jest? Jakie jest ich zastosowanie i budowa? 81. Radiator i wentylator - czym są i jak działają? 82. Antena samochodowa - jaką wybrać? 83. Podłączenie czujnika ruchu 84. Czujnik ruchu - zasada działania 85. Wszelakie zastosowanie druku 3D - ogromny potencjał 86. Jaką drukarkę 3D kupić? - na co zwracać uwagę przy wyborze 87. Czyszczenie elektroniki - czym czyścić sprzęt elektroniczny? 88. Wytrawianie płytek drukowanych (PCB) - wszystko co powinieneś wiedzieć! 89. Jak sprawdzić tyrystor - opis jego działania 90. Transoptory - zastosowanie i zasada działania 91. Jak działa stabilizator napięcia i do czego służy? 92. Jak wymienić bezpiecznik w samochodzie? 93. Rodzaje regulatorów napięcia 94. Dioda prostownicza - charakterystyka, oznaczenia, budowa 95. Jaki wzmacniacz dźwięku wybrać? 96. Bramki logiczne - symbole i zastosowanie 97. Jakie przewody (kable) do głośników dobrać? 98. Do czego służy myjka ultradźwiękowa oraz zasada działania. Czego nie można myć? 99. Oscyloskop - co to jest i do czego służy? 100. Rodzaje czujników ruchu
Rozwiń cały spis treści Zwiń spis treści
Firma:
Tematyka materiału: oscyloskop, sonda
AUTOR
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Czujniki temperatury
1/10 Temperatura to
Oceń najnowsze wydanie EdW
Wypełnij ankietę i odbierz prezent
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"