Ten op-amp jest dostępny na rynku w niezliczonych wersjach pochodzących od różnych producentów, takich jak:
- LM741
- UA741
- TL741
- µA741
Dostępny jest również w różnych obudowach, ale dla naszego kursu najbardziej odpowiednia jest wersja antyczna w obudowie DIL-8. DIL oznacza „Dual In Line”, ponieważ piny wyprowadzeń ułożone są w dwóch rzędach. Wykorzystuje się siedem z ośmiu nóżek, zgodnie z poniższym schematem.
Osiem pinów wersji DIL-8 układu 741 pełni następujące funkcje:
- kompensacja przesunięcia
- wejście ujemne lub odwracające
- wejście dodatnie lub nieodwracające
- zasilanie ujemne
- kompensacja przesunięcia
- Wyjście
- zasilanie dodatnie
- niepodłączony
Zasilanie układu 741
741 posiada dwie końcówki zasilania na pinach 4 i 7. Między te dwa piny można podać maksymalne napięcie stałe 36 V. Najwygodniej jest jednak stosować symetryczne zasilanie +15 V i –15 V. Można oczywiście użyć do tego dwóch zasilaczy laboratoryjnych, ale w naszym kursie stosujemy cztery baterie 9 V. Rysunek obok pokazuje cztery baterie wraz z ich klipsami. Każdy klips ma czarny przewód dla ujemnego zacisku i czerwony dla dodatniego. Podłączasz czerwony przewód pierwszej baterii do czarnego przewodu drugiej baterii. Zrób to samo z drugą i trzecią oraz trzecią i czwartą baterią. Czarny przewód lewej baterii reprezentuje teraz ujemne napięcie zasilania –18 V, a czerwony przewód prawej baterii napięcie zasilania +18 V. Węzeł czerwonego przewodu drugiej baterii i czarnego przewodu trzeciej baterii reprezentuje „masę”, wspólny punkt każdego obwodu. Punkt ten często określany jest jako „GND” od angielskiego „ground”. Poniższy rysunek pokazuje też jak to się przedstawia schematycznie. Rezystory R1, R2 i R3 utrzymują oba wejścia i wyjście op-ampa podłączone do wspólnej masy.
Kompensacja offsetu
Zjawisko przesunięcia (offsetu) zostało omówione wcześniej.
Układ 741 posiada dwa piny, oznaczone numerami 1 i 5, za pomocą których można skompensować offset. Jak widać na poniższym rysunku, pomiędzy te dwa piny musisz podłączyć potencjometr o wartości 10 kΩ.
Suwak tego potencjometru jest podłączony do ujemnej szyny zasilania. To jak skompensujesz offset zależy trochę od układu, w którym pracuje 741. Zostanie to omówione w kolejnych częściach tego kursu.