Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Praktyczny kurs op-ampów 3. Poznajmy bliżej układ 741

Article Image
Układ 741 jest jednym z najbardziej uniwersalnych, popularnych i niedrogich wzmacniaczy operacyjnych (op-ampów), jakie kiedykolwiek ukazały się na rynku. Dlatego w naszym kursie używamy tego op-ampa jako podstawy wszystkich eksperymentów.

Ten op-amp jest dostępny na rynku w niezliczonych wersjach pochodzących od różnych producentów, takich jak: 

  • LM741
  • UA741
  • TL741
  • µA741

Dostępny jest również w różnych obudowach, ale dla naszego kursu najbardziej odpowiednia jest wersja antyczna w obudowie DIL-8. DIL oznacza „Dual In Line”, ponieważ piny wyprowadzeń ułożone są w dwóch rzędach. Wykorzystuje się siedem z ośmiu nóżek, zgodnie z poniższym schematem. 

Dane dotyczące wyprowadzeń i obudowy DIL-8 w standardzie 741 © 2017 Jos Verstraten

Osiem pinów wersji DIL-8 układu 741 pełni następujące funkcje:

  1. kompensacja przesunięcia
  2. wejście ujemne lub odwracające
  3. wejście dodatnie lub nieodwracające
  4. zasilanie ujemne
  5. kompensacja przesunięcia
  6. Wyjście
  7. zasilanie dodatnie
  8. niepodłączony

Zasilanie układu 741

741 posiada dwie końcówki zasilania na pinach 4 i 7. Między te dwa piny można podać maksymalne napięcie stałe 36 V. Najwygodniej jest jednak stosować symetryczne zasilanie +15 V i –15 V. Można oczywiście użyć do tego dwóch zasilaczy laboratoryjnych, ale w naszym kursie stosujemy cztery baterie 9 V. Rysunek obok pokazuje cztery baterie wraz z ich klipsami. Każdy klips ma czarny przewód dla ujemnego zacisku i czerwony dla dodatniego. Podłączasz czerwony przewód pierwszej baterii do czarnego przewodu drugiej baterii. Zrób to samo z drugą i trzecią oraz trzecią i czwartą baterią. Czarny przewód lewej baterii reprezentuje teraz ujemne napięcie zasilania –18 V, a czerwony przewód prawej baterii napięcie zasilania +18 V. Węzeł czerwonego przewodu drugiej baterii i czarnego przewodu trzeciej baterii reprezentuje „masę”, wspólny punkt każdego obwodu. Punkt ten często określany jest jako „GND” od angielskiego „ground”. Poniższy rysunek pokazuje też jak to się przedstawia schematycznie. Rezystory R1, R2 i R3 utrzymują oba wejścia i wyjście op-ampa podłączone do wspólnej masy.

Symetryczne zasilanie z czterech baterii 9 V. © 2017 Jos Verstraten

Kompensacja offsetu

Zjawisko przesunięcia (offsetu) zostało omówione wcześniej.

Układ 741 posiada dwa piny, oznaczone numerami 1 i 5, za pomocą których można skompensować offset. Jak widać na poniższym rysunku, pomiędzy te dwa piny musisz podłączyć potencjometr o wartości 10 kΩ.

Kompensacja przesunięcia we wzmacniaczu 741. © 2017 Jos Verstraten

Suwak tego potencjometru jest podłączony do ujemnej szyny zasilania. To jak skompensujesz offset zależy trochę od układu, w którym pracuje 741. Zostanie to omówione w kolejnych częściach tego kursu. 

Firma:
Tematyka materiału: układ 741, LM741, UA741, TL741, µA741, Zasilanie układu 741, Zjawisko przesunięcia (offsetu)
AUTOR
Źródło
Elektronika dla Wszystkich kwiecień 2023
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Edukacja
1/10 Jak działa rezystor LDR?
Oceń najnowsze wydanie EdW
Wypełnij ankietę i odbierz prezent
W tym numerze znajdziesz źródłową wersję artykułu publikowanego obok
Elektronika dla Wszystkich
kwiecień 2023
Elektronika dla Wszystkich
Przejrzyj i kup
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"