Osoby, które od dawna zajmują się mikroprocesorami i mikrosterownikami mogą pamiętać czasy, gdy napisanie programu wymagało dogłębnej znajomości zestawów instrukcji i map pamięci, czyli programowania w językach niskiego poziomu. Trzeba było ręcznie napisać polecenia asemblera lub nawet wstawić komendy w kodzie maszynowym, które następnie po kompilacji należało załadować do pamięci EPROM (lub podobnej).
Nasze wczesne projekty mikroprocesorowe, takie jak bufor wydruku (Printer Buffer) z 1989 roku (siliconchip.com.au/Article/7380) lub moduł komunikatów LED (LED Message Board) (siliconchip.com.au/Series/255), również z 1989 roku, zawierały mikroprocesor Z80 (ten sam co w ZX Spectrum) z oddzielnymi układami pamięci RAM i układem EPROM.
Mniej więcej w tym samym czasie pojawiły się pierwsze mikrokontrolery PIC ze zintegrowaną pamięcią programu EPROM, a w następnej dekadzie z pamięcią Flash. Były one zazwyczaj programowane w języku asemblera, z kodem maszynowym tworzonym przez program asemblera.
Układy scalone korzystające z pamięci Flash, takie jak PIC16F84, oznaczały, że w końcu aktualizowanie wykonywalnego kodu będzie wykonywane szybko i łatwo, bez konieczności ręcznego kasowania pamięci EPROM pod lampą UV (lub światłem słonecznym, jeśli nie miałeś lampy UV).
Ponad dziesięć lat temu, w lipcu 2010 roku, po raz ostatni Redakcja SC zaprezentowała dogłębny opis „jak to działa” („how-to”) na temat programowania mikroprocesorów PIC (siliconchip.com.au/Article/208). Artykuł ten opisywał programator/debuger PICkit 3 firmy Microchip i firmowe oprogramowanie MPLAB.
MPLAB to kompletne IDE (zintegrowane środowisko zarządzania programowaniem). Jest ono zintegrowane, ponieważ obejmuje możliwość pisania programów w języku wysokiego poziomu (zazwyczaj C), a następnie kompilowania, przesyłania, a nawet debugowania tych programów.
PICkit 3 jest nadal przydatnym urządzeniem. Nie natknęliśmy się na zbyt wiele urządzeń z układami PIC, których nie można nim zaprogramować. Prawdopodobnie jednak będziesz musiał przejść na programator PICkit 4 lub Snap, jeśli chcesz pracować z najnowszymi podzespołami AVR (jak opisano na stronie 88 wydania Silicon Chip ze stycznia 2021 roku).
MPLAB ewoluował do MPLAB X, którego rdzeniem jest teraz Java, a zatem działa we wszystkich głównych systemach operacyjnych: Windows, Mac i Linux.
Przez długi czas Redakcja używała tego oprogramowania i programatorów PICkit do programowania mikroprocesorów w projektach Silicon Chip i nie widzi powodu, aby to zmieniać, zwłaszcza, że MPLAB X obsługuje teraz podzespoły AVR.
Być może są tacy, dla których programowanie mikroprocesorów pozostaje i pozostanie tajemnicą, być może jesteś szczęśliwy po prostu kupując wstępnie zaprogramowane części lub po prostu nie masz takiej potrzeby. Ale mimo to, z czystej ciekawości, możesz być zainteresowany tym procesem. A może chcesz wkroczyć do świata mikroprocesorów?
Zapewniamy, że jest to coraz łatwiejsze. W tym artykule opiszemy i przeanalizujemy najnowszą wersję MPLAB X IDE firmy Microchip.
Po zapoznaniu się z nim, warto również przeczytać osobny artykuł na temat nowej rodziny mikroprocesorów AVR DA, które są obsługiwane przez MPLAB X. MPLAB X nie jest powiązany z konkretnym układem lub płytą rozwojową, ale może być używany z wieloma mikroprocesorami Microchip, w tym praktycznie wszystkimi PIC i wieloma MCU AVR.
Technologia Microchip
Microchip to firma produkująca mikroprocesory PIC. W 2016 roku wykupiła ona firmę Atmel, producenta 8-bitowych mikroukładów AVR (które są sercem wczesnych płytek Arduino, takich jak Uno). Atmel stworzył również szereg 32-bitowych mikroprocesorów opartych na architekturze ARM (które znajdują się w niektórych nowszych płytkach Arduino). W pewnym sensie konkurują one z serią PIC32 opartą na MIPS firmy Microchip. ARM oznacza układy Advanced RISC Machine (Zaawansowane Układy RISC gdzie RISC oznacza Komputer o Zredukowanym Zestawie Instrukcji), natomiast MIPS to Microprocessor without Interlocked Piped Stages (Mikroprocesor bez Blokad Przetwarzania Potokowego).
Od kilku lat obserwujemy pewne różnice w funkcjach między 8-bitowymi układami z rodziny PIC i AVR.
W styczniu 2019 r. Redakcja SC opisała nowy wówczas podzespół AVR, ATtiny816 (siliconchip.com.au/Article/11372), a w styczniu 2021 r. SC publikował artykuł na temat najnowszych części AVR DA (patrz strona 88 tego wydania).
Microchip Technology produkuje również oprogramowanie MPLAB X IDE. Jest ono dostępne do pobrania za darmo, choć niektóre optymalizacje kompilatora (w celu tworzenia mniejszego i szybszego kodu) są opcjonalnymi dodatkami, za które trzeba zapłacić. Podsumowując, nawet za pomocą darmowej wersji oprogramowania można wiele osiągnąć.
Adaptacja do wydania polskiego – Andrzej Nowicki