Multimetr analogowy, miernik AVO, miernik VOM
Urządzenia o których mowa tym artykule są różnie nazywane. Oficjalnie noszą nazwę „multimetr analogowy”. Określenie „miernik AVO” odnosi się do najbardziej znanego producenta tego typu przyrządów pomiarowych, brytyjskiej firmy AVO. Określenie „miernik VOM” oznacza „Volt, Om, Miliamper”, czyli są to trzy wielkości, które można zmierzyć za pomocą takiego miernika.
Definicja
Multimetr analogowy to przyrząd pomiarowy, pozwalający na odczyt mierzonej wielkości w wyniku obserwacji położenia ruchomej wskazówki na tle skali. Odczytaną wielkość należy odpowiednio zinterpretować, w zależności od ustawienia przełącznika zakresów.
Miernik z ruchomą cewką, serce multimetru analogowego
Multimetry analogowe wykorzystują ustrój pomiarowy z ruchomą cewką. Z definicji jest to miernik prądu stałego. Wszystkie wielkości, które może zmierzyć multimetr analogowy, muszą zostać przekształcone na prąd stały.
Historia multimetrów analogowych
Wynalezienie multimetru analogowego przypisuje się brytyjskiemu inżynierowi Donaldowi Macadie. Był on zmęczony koniecznością noszenia ze sobą wielu przyrządów pomiarowych, więc w 1927 roku zaprojektował miernik, który mierzył napięcie, prąd, a także rezystancję.
Pierwowzorem wszystkich dostępnych w handlu multimetrów analogowych jest bez wątpienia „Model 8” brytyjskiej firmy AVO. Model ten został wprowadzony na rynek w 1958 roku i był produkowany do 2008 roku. Ostatnią produkowaną wersją był model „Mark 7”. Praktycznie każdy inżynier elektronik urodzony w drugiej połowie XX wieku pracował z użyciem tego multimetru. Dlatego wiele osób nadal mówi „miernik AVO” zamiast „multimetr analogowy”. We wszystkich szkołach technicznych był to miernik używany do eksperymentalnej demonstracji podstawowych praw elektrotechniki. „Model 8” mógł mierzyć napięcie stałe, napięcie przemienne, prąd stały, prąd przemienny i rezystancję.
Oferta handlowa multimetrów analogowych
Pomimo faktu, że prawie każdy współczesny entuzjasta elektroniki dokonuje pomiarów za pomocą multimetru cyfrowego, oferta mierników analogowych jest nadal bogata. Na poniższej ilustracji pokazanych jest siedem z dziesiątek modeli, dostępnych w różnych przedziałach cenowych. Trzeci od lewej to multimetr „MAVOWATT 4” firmy Gossen, który można kupić za nieco ponad tysiąc euro. Za pomocą tego przyrządu można mierzyć nie tylko napięcia i prądy, ale także moc i cosφ.
Szósty od lewej to chiński multimetr „Qhintec”, który można zamówić na stronie Ali Express za niecałe 7 euro.
Zalety multimetrów analogowych
Zalety multimetrów analogowych wynikają z faktu, że ludzki mózg lepiej interpretuje ruch wskazówki na skali niż ciąg szybko zmieniających się liczb na wyświetlaczu cyfrowym. Na podobnej zasadzie duże zbiory danych są lepiej interpretowane na wykresie niż w tabeli. Ta zaleta mierników analogowych jest szczególnie istotna, gdy trzeba dokonać regulacji, polegającej na uzyskaniu wartości minimalnej lub maksymalnej jakiejś wielkości. Ekstremum jest osiągane, gdy wskazówka miernika zatrzymuje się, a później zmienia kierunek ruchu. Producenci multimetrów cyfrowych próbowali uzyskać podobny efekt wprowadzając skalę analogową z podświetlanymi słupkami, jednak rozdzielczość takiego odczytu nie jest duża i nie może konkurować z odczytem na mierniku analogowym.
Inną zaletą jest to, że każdy multimetr analogowy jest wyposażony w potencjometr „ZERO-OHM”, który pozwala ustawić wskazówkę omomierza w pozycji zerowej, gdy sondy pomiarowe są zwarte. W ten sposób rezystancja przewodów pomiarowych jest kompensowana i nie wpływa na wynik pomiarów. Takiej cechy nie ma większość tanich multimetrów cyfrowych. Zatem za pomocą multimetru analogowego można mierzyć małe rezystancje dokładniej niż za pomocą taniego miernika cyfrowego.
Kolejną zaletą jest to, że wszystkie multimetry analogowe mierzą rezystancję bardzo szybko. Niektóre tanie multimetry cyfrowe potrzebują na to kilku sekund.
Na koniec jeszcze jedna, rzadziej wspominana zaleta. Jeśli trzeba przetestować dużą liczbę identycznych urządzeń, na przykład przez pomiar napięcia w określonym punkcie, na przedniej szybce miernika analogowego można zrobić dwie kreski, pomiędzy którymi musi mieścić się zmierzona wartość, aby można ją było uznać za dobrą. Wzrokowa ocena położenia wskazówki miernika przebiega znacznie szybciej niż analiza ciągu pomiarów w mierniku cyfrowym.