Metoda rozlutowania za pomocą lutownicy na gorące powietrze jest mało efektywna i pracochłonna. Autor do rozlutowania wcześniej stosował kuchenkę elektryczną. Nie miała ona jednak regulacji temperatury, co powodowało uszkodzenia termiczne płyty, a nawet jej nadpalenia. Powstały przy tym duże ilości gryzącego dymu. Najgorszą sprawą było to, że przegrzewane były odzyskiwane elementy elektroniczne, co niekorzystnie mogło wpływać na ich niezawodność podczas pracy w nowym okładzie.
Funkcje układu do demontażu elementów SMD
Opisywane tu urządzenie pozwala utrzymać odpowiednią temperaturę rozlutowywanej płyty. Sercem systemu jest gotowy kontroler temperatury, wykorzystujący technikę PID do regulacji temperatury typu REX-C100, kupiony na jednym z portali aukcyjnych. Przed kupnem sterownika należy zapoznać się z jego dokumentacją, zwracając dokładnie uwagę na oznaczenie regulatora, ponieważ różnica jednej litery w oznaczeniu typu powoduje często zmianę jego istotnych właściwości użytkowych. Regulatory wykorzystujące algorytmy PID zapewniają znacznie dokładniejszą regulację temperatury niż proste układy pracujące z histerezą.
Układ do demontażu elementów SMD - zasilanie
Układ zasilany jest bezpośrednio z sieci 230V. Obciążalność wyjściowa przekaźnika zastosowanego w regulatorze REX-C100 wynosi 3A i jest zbyt mała do sterowania zastosowaną płytką grzejną o mocy 800W. Autor wykorzystał wewnętrzny przekaźnik regulatora do załączania zewnętrznego przekaźnika sterowanego napięciem zmiennym 230V.
Ten zewnętrzny przekaźnik ma dwie pary styków o obciążalności 16A, które połączono równolegle. Regulator REX-C100 może sterować również przekaźnikami półprzewodnikowymi, są one jednak droższe oraz wymagają zastosowania radiatora w przypadku przełączania dużych mocy.
Regulator współpracuje z termoparą typu K. Autor przymocował termoparę do płyty aluminiowej za pomocą płytki przylgowej o grubości 3mm i wymiarach o kilka centymetrów większych niż rozmiar płyty grzejnej kuchenki. Jedynymi czynnościami regulacyjnymi, jakie trzeba zrobić po zmontowaniu układu, jest wykonanie procedury wyznaczania współczynników Kp, Ti, Td algorytmu PID. Parametry Kp, Ti i Td zależą od właściwości regulowanego obiektu, szybkości jego nagrzewania i stygnięcia. Regulator REX-C100 wyznacza je automatycznie po wywołaniu procedury strojenia.
Instrukcja użytkowania układu do demontażu elementów SMD
Płytę aluminiową kładzie się na płycie kuchenki elektrycznej, a na niej umieszcza się rozlutowywaną płytkę drukowaną. Gdy cyna na płycie zaczyna topnieć, co wyraźnie widać po lutach (stają się one błyszczące), płytę silnie wstrząsa się nad metalowym pojemnikiem, do którego spadają przylutowane elementy.
Elementy o dużych gabarytach i dużej powierzchni rozlutowują się wolniej. Rozlutowanie można przeprowadzić wtedy dwuetapowo. W pierwszej fazie usuwamy małe elementy, a w drugiej większe – po dodatkowym podgrzaniu.
Rozlutowywanie płyt należy przeprowadzać pod wyciągiem albo na świeżym powietrzu, a to ze względu na wydzielające się lotne związki chemiczne. Ich ilość jest jednak dużo mniejsza, niż gdybyśmy nie stosowali regulatora temperatury. Opisany układ można wykorzystać jako regulator temperatury dowolnego urządzenia, np. jako regulator temperatury lutownicy ze zintegrowaną termoparą typu K (np. lutownice Elwik).
W tym wypadku układ będzie załączał napięcie z transformatora obniżającego napięcie do 24V o odpowiedniej mocy. Warto wtedy użyć przekaźnika półprzewodnikowego. W materiałach umieszczonych na Elportalu znajduje się dokumentacja wykorzystanego sterownika PID. Na zakończenie autor chcę podziękować Waldkowi Z36AEF za cenne uwagi do tekstu.