Inżynieria Internetu Rzeczy jako nowy kierunek studiów
Podjęta w 2019 r. decyzja o przyjęciu Internetu Rzeczy jako obszaru tematycznego nowego kierunku studiów, na potrzeby którego opracowana i wdrożona zostanie innowacyjna koncepcja kształcenia (nowa struktura programu studiów), wynikała z:
- prognoz wskazujących, że Internet Rzeczy będzie się rozwijał w bardzo szybkim tempie,
- zakresu działalności naukowej oraz dydaktycznej prowadzonej na Wydziale Elektroniki i Technik Informacyjnych PW, obejmującej wszystkie podstawowe technologie warunkujące rozwój Internetu Rzeczy (IoT enabling technologies),
- analizy licznych opracowań wskazujących, że zasadniczą barierą ograniczającą postęp w zakresie wprowadzania do praktyki gospodarczej i życia społecznego rozwiązań korzystających z Internetu Rzeczy jest niedostatek kadr o odpowiednich kompetencjach.
W tym kontekście nowy program studiów, idealnie pasujący do profilu Wydziału (kształcącego inżynierów m.in. na kierunkach: elektronika, informatyka, telekomunikacja i cyberbezpieczeństwo), stanowiący próbę choćby częściowego złagodzenia problemów wynikających ze wspomnianego deficytu kadr, należy traktować jako odpowiedź na potrzeby i oczekiwania społeczne.
Choć w roku 2019 przyjęcie Inżynierii Internetu Rzeczy jako nazwy nowego kierunku stanowiło decyzję ryzykowną, z perspektywy czasu można stwierdzić, że była to decyzja trafna – prognozy szybkiego rozwoju IoT sprawdziły się. W roku 2023 na jednego mieszkańca naszego kraju przypadało ok. 7 podłączonych urządzeń IoT, a do roku 2028 liczba ta wzrośnie do ok. 16 [1].
Innowacyjna koncepcja kształcenia (struktura programu studiów)
Koncepcja kształcenia na kierunku Inżynieria Internetu Rzeczy odchodzi od tradycyjnego modelu kształcenia inżynierów, w którym program studiów pierwszego stopnia (studiów inżynierskich) rozpoczyna się od zestawu przedmiotów z zakresu nauk ścisłych (matematyka, fizyka, itp.), stanowiących „fundament” przedmiotów bezpośrednio związanych z kierunkiem studiów – podstawowych i bardziej specjalistycznych. Kluczowym elementem programu na pierwszym roku studiów staje się realizowany w kilkuosobowych zespołach projekt. Owo „nietradycyjne” podejście do organizacji studiów inżynierskich nie jest pomysłem ostatnich lat – realizowane było na niektórych renomowanych uczelniach badawczych, np. Carnegie-Mellon University (USA), już we wczesnych latach 90. ubiegłego wieku. Przesłankami uzasadniającymi taką właśnie organizację kształcenia były i nadal są: zwiększenie zainteresowania studiami inżynierskimi oraz zmniejszenie „odsiewu” na pierwszym roku studiów, powodowanego trudnościami w przyswojeniu teorii bez powiązania jej z potencjalnymi obszarami zastosowań.
Przyjęta na studiach na kierunku Inżynieria Internetu Rzeczy koncepcja realizacji procesu dydaktycznego nie ogranicza się do zmian w początkowej fazie studiów – zakłada w ogólności odejście od kształcenia opartego na biernym uczestnictwie w zajęciach, narzucającym pozyskiwanie wiedzy teoretycznej i pasywne jej odtwarzanie na sprawdzianach, na rzecz kształcenia opartego na rozwiązywaniu problemów i realizacji projektów oraz innych formach zajęć aktywizujących studentów. Studenci pozyskują w ten sposób – obok wiedzy i umiejętności „technicznych”, związanych z tematyką rozwiązywanych problemów – także bardzo cenione przez pracodawców kompetencje „miękkie” (umiejętność pracy w zespole, zarządzania projektem i planowania zadań, umiejętność komunikowania się, kreatywność, poczucie współodpowiedzialności itp.).
Koncepcja ta znajduje odzwierciedlenie w realizowanym na każdym semestrze studiów (z wyjątkiem ostatniego, przeznaczonego na pracę dyplomową) module zespołowych zajęć projektowych – PBL (project-based learning), o wymiarze najczęściej 12 punktów ECTS[2], prowadzonych w odpowiednio wyposażonych laboratoriach.