Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Generator przebiegu piłozębnego

Article Image
Elmax
W praktyce elektroniki amatorskiej (jak i profesjonalnej) często zachodzi potrzeba wygenerowania przebiegu piłozębnego. Jest to – obok sinusoidy – jeden z najczęściej pożądanych przebiegów. W przebiegu trójkątnym czasy narastania i opadania są identyczne, natomiast piłę można postrzegać jako niesymetryczny trójkąt. Idealnie, jedno zbocze powinno być znacznie krótsze od drugiego, aby można było mówić o poprawnym przebiegu piłozębnym.

Liniowy przebieg piłozębny można uzyskać na kilka sposobów, z których najprostszym jest całkowanie sygnału prostokątnego. Jeśli zależy nam na asymetrycznym przebiegu wyjściowym, obwód całkujący powinien mieć zróżnicowane stałe czasowe.

Przebiegi trójkątne i piłozębne wykorzystywane są w aplikacjach z tyrystorami (SCR, triakami itp.), układach przełączających, a także w generatorach tonów akustycznych, modulatorach itp. Generator piłozębny przedstawiony w niniejszym projekcie zbudowano na bazie popularnego timera 555. Fotografia przedstawia prototyp zmontowany na uniwersalnej płytce stykowej. Układ został pomyślnie przetestowany w laboratorium redakcji „Electronics For You”.

Sercem układu jest timer 555, pracujący w konfiguracji przerzutnika astabilnego. Generuje on na swoim wyjściu przebieg prostokątny o stałej częstotliwości i stałym wypełnieniu (PWM).

Przebieg ten jest silnie asymetryczny, a jego parametry wyznaczają elementy RC podłączone do wyprowadzeń 6 i 7 układu scalonego.

Zaproponowane rozwiązanie jest tanie i charakteryzuje się dużą prostotą, choć jego parametry mogą odbiegać od właściwości bardziej zaawansowanych, profesjonalnych konstrukcji.

Sam generator, zbudowany na układzie czasowym 555, również wykorzystuje przebieg zbliżony do piłozębnego. Jego działanie opiera się na relaksacyjnym cyklu ładowania i rozładowywania kondensatora C3, podłączonego do wyprowadzeń 2 i 6 układu scalonego. Wewnątrz timera 555 znajdują się komparatory, które umożliwiają cykliczne ładowanie i rozładowywanie kondensatora C3 między poziomami 1/3 i 2/3 napięcia zasilania.

Ładowanie (zbocze narastające) odbywa się przez rezystory R1 i R2, natomiast rozładowanie – wyłącznie przez rezystor R2. Ze względu na wysoki stosunek wartości R1 do R2, współczynnik wypełnienia prostokąta generowanego na wyjściu Q jest silnie asymetryczny. 

Aby przeczytać ten artykuł kup e-wydanie
Kup teraz
Firma:
AUTOR
Źródło
Elektronika dla Wszystkich czerwiec 2025
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Historia tranzystora
1/10 Właściwości prostownicze złącza metalu z półprzewodnikiem zostały odkryte:
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"