Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Tania dwu- lub trójdrożna zwrotnica aktywna, część 2

Article Image
Elmax
Aktywna zwrotnica opisana w pierwszej części artykułu charakteryzuje się bardzo dużą elastycznością. Można ją skonfigurować jako zwrotnicę dwudrożną lub trójdrożną, zasilaną prądem zmiennym lub stałym, z regulowanymi poziomami dla wszystkich wyjść i opcjonalnym filtrem poddźwiękowym. Nadaje się świetnie do budowy dwudrożnych lub trójdrożnych zestawów głośnikowych z każdym przetwornikiem sterowanym przez oddzielny wzmacniacz. Może być też używana jako kondycjoner sygnału dla subwoofera Tapped Horn Subwoofer opisanego w miesięczniku „Silicon Chip”.
Cechy i specyfikacja:
  • Dwu- lub trójdrożna aktywna zwrotnica stereo.
  • Zasilanie pojedynczym napięciem DC 24 V...30 V, napięciem symetrycznym DC (±12 V...±15 V) lub niskim napięciem AC (9...12 V lub 18...24 V w przypadku użycia transformatora z odczepem środkowym: CT).
  • Wyciszanie w celu wyeliminowania słyszalności w głośnikach stanów przejściowych podczas włączania i wyłączania zasilania.
  • Filtr poddźwiękowy chroniący wentylowane subwoofery i usuwający niepotrzebne sygnały poddźwiękowe.
  • Niski poziom szumów i zniekształceń; <0,0022% THD+N, 20 Hz...20 kHz.
  • Tania konstrukcja wykorzystująca dostępne części, tańsza niż budowanie par pasywnych zwrotnic.
  • Wyjście subwoofera mono lub stereo.
  • Regulacja poziomu dla wszystkich trzech pasm.
  • Umiarkowane zapotrzebowanie na energię, układ pobiera typowo około 150 mA.

W pierwszej części artykułu znalazło się wyjaśnienie, do czego może przydać się nam zwrotnica aktywna, gdzie takie zwrotnice są wykorzystywane, wyjaśniony został również sposób działania opisanej konstrukcji. Podanych było również kilka wykresów dotyczących osiągów tej zwrotnicy, wykazujących, że nadaje się ona do użytku w systemie hi-fi. Zamieszczony był ponadto wykaz elementów niezbędnych do zbudowania zwrotnicy. 

W tym odcinku omówiono czynności wykonywane podczas montażu PCB oraz podano informacje o tym, jak urządzenie należy skonfigurować i jak go używać. Na końcu artykułu znajduje się sekcja rozwiązywania problemów, jeśli takie wystąpią. 

Istnieje kilka różnych sposobów na zbudowanie aktywnej zwrotnicy. Dalej będzie wyjaśnione, które części w pewnych przypadkach można pominąć i jak ustawić zworki dla konkretnego zastosowania.

Budowa

Montaż jest dość prosty. Najpierw należy ustalić, gdzie urządzenie będzie zamontowane i jak zasilane. Jeśli zwrotnicę można umieścić we własnej metalowej obudowie z wewnętrznym zasilaczem, będzie to rozwiązanie idealne. Należy określić sposób zasilania, pozwoli to wyszczególnić potrzebne do budowy części. W zamieszczonej dalej ramce zebrano informacje dotyczące opcji zasilania.

Kolejny ważny parametr do określenia to częstotliwości punktów podziału zwrotnicy. Informacje o tym były podane w jednej z ramek w pierwszej części artykułu. Wybór częstotliwości podziału będzie miał wpływ na niektóre wartości rezystorów i kondensatorów MKT. Może się zdarzyć, że użytkownik nie będzie miał pewności co do wymaganych częstotliwości. By ułatwić sobie wtedy zadanie i przygotować się na wielokrotną wymianę tych komponentów, warto, zamiast lutować je bezpośrednio do płytki, wlutować do przeznaczonych na te komponenty padów kołki lutownicze (na przykład popularne goldpiny), do których następnie będziemy lutowali docelowe komponenty. 

Jeśli potrzebna będzie tylko zwrotnica dwudrożna, żaden z elementów w sekcji wysokich częstotliwości nie jest wymagany (zaznaczone czerwoną przerywaną linią). Podobnie, jeśli nie będzie potrzebny filtr poddźwiękowy, można pominąć elementy znajdujące się w obszarze zaznaczonym przerywaną linią w kolorze niebieskim. 

Po ustaleniu wartości potrzebnych elementów i ich skompletowaniu można przystąpić do wlutowania wszystkich rezystorów. Należy pamiętać, że jeśli będzie użyte pojedyncze napięcie stałe, trzeba zmienić R1 na 3,6 kΩ. W takim przypadku można również pominąć REG2 i powiązane z nim elementy.

Po zamontowaniu rezystorów, powinny pozostać nam obcięte po ich montażu fragmenty wyprowadzeń. Nakładamy na te wyprowadzenia koralik ferrytowy i tak wykonane podzespoły montujemy w odpowiednie miejsca na PCB. Przed ich przylutowaniem należy upewnić się, że są one mocno osadzone na płytce drukowanej (odrobina silikonu o neutralnym utwardzeniu pomoże zapobiec ich „grzechotaniu”, gdy płytka zostanie poddana wibracjom na skutek działania fal akustycznych). Następnie montowane są wszystkie diody, trzeba przy tym upewnić się, że są zamontowane w kierunku zgodnym z rysunkiem. Nie można tez pomylić trzech różnych typów.

Następne w kolejności są wzmacniacze operacyjne. Można je lutować bezpośrednio do płytki (najbardziej niezawodna metoda) lub umieszczając je w podstawkach, co znacznie ułatwia ich późniejszą wymianę. Niezależnie od zastosowanego podejścia, należy upewnić się, że wszystkie są prawidłowo zorientowane.

Teraz należy zamontować wszystkie kondensatory MKT i ceramiczne, a następnie przekaźniki.. Trzeba pamiętać, że budując zwrotnicę dwudrożną, można pominąć przekaźnik RLY3.

Kolejne montowane elementy to gniazda.

Gniazda spolaryzowane można umieścić w dowolny sposób. Teraz lutujemy pojedynczą listwę zaciskową ustawioną tak, aby otwory na przewody znalazły się od strony najbliższej krawędzi płytki drukowanej.

Do zamontowania pozostały kondensatory elektrolityczne. Zaczynamy od najmniejszych, kończąc na największych. Na wejściu znajdują się dwa kondensatory niespolaryzowane (bipolarne), po obu stronach CON1, ale wszystkie pozostałe są spolaryzowane. Dłuższe wyprowadzenia powinny trafić do otworów oznaczonych znakiem + na warstwie opisowej PCB.

Następnie montujemy trzy potencjometry lub dwa (z pominięciem VR1, „high”), jeśli budowana jest zwrotnica dwudrożna.

Teraz za pomocą zestawów izolacyjnych należy przymocować stabilizatory do radiatorów i przylutować nóżki radiatorów do płytki drukowanej. Nóżki stabilizatorów należy przylutować do PCB na samym końcu. Nie można pomylić ze sobą tych dwóch stabilizatorów.

Aby przeczytać ten artykuł kup e-wydanie
Kup teraz
Firma:
Tematyka materiału: Aktywna zwrotnica wielodrożna, Uniwersalny zasilacz, Częstotliwości zwrotnicy ustawiane przez elementy pasywne, Wyjście mono/stereo subwoofera, Filtrowanie poddźwiękowe, Opóźnienie włączenia/wyłączenia
AUTOR
Źródło
Elektronika dla Wszystkich sierpień 2024
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Czujniki temperatury
1/10 Temperatura to
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"