Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Czym jest wzmocnienie i co to jest wzmacniacz?

Article Image
Temat wykładu w tym numerze EdW prowokuje do zadania tego – pozornie tylko trywialnego – pytania. Odpowiedź zależy od adresata pytania. Oto trzy warianty odpowiedzi.

Dla Cycerona wzmacnianie było retorycznym zabiegiem wzbogacania wypowiedzi o metafory, obrazowość i hiperbole. Przykład. Wypowiedź prosta: „Zdałem sobie sprawę, że jestem głodny.” Wypowiedź wzmocniona: „Zdałem sobie sprawę, że mój żołądek woła o pożywienie z taką samą desperacją, jak ziemia pragnie deszczu po długim okresie suszy.”

Czat GPT w odpowiedzi na pytanie czym jest wzmacniacz dla elektronika snuje kwiecistą wypowiedź: „W elektryzującym świecie elektroniki, wzmacniacze stanowią tytanów, kontrolując moc dźwięku z precyzją doświadczonego dyrygenta. Niezależnie od tego, czy jesteś początkującym hobbystą, czy doświadczonym weteranem, zrozumienie wzmacniaczy jest jak posiadanie klucza do ogromnego królestwa czystości dźwięku, mocy i niuansu. W swojej istocie misja wzmacniacza jest prosta: wziąć sygnał audio i wzmocnić go na mocniejszy, na tyle silny, by napędzać głośniki i dostarczać dźwięk, który może sięgać od szeptu bryzy do ryku koncertu. Jednak prostota tej misji ukrywa złożoność i pomysłowość wbudowaną w projekt i funkcję wzmacniacza.”

Dla adepta elektroniki liczy się jednak co innego. Cytuję fragment z podręcznika mojego autorstwa. „Wzmacniacz – jak wskazuje nazwa – jest przyrządem służącym do wzmacniania, czyli do powiększania czegoś. Przykładowo lupa lub lornetka teatralna powiększają obraz, dźwignia mechaniczna zwiększa siłę, transformator zwiększa napięcie (lub prąd).

Okładka EdW 03/2024

Czy te przyrządy są wzmacniaczami? Nie. Nie są to wzmacniacze, gdyż wzmacniacz jest przyrządem umożliwiającym sterowanie większej mocy mniejszą. Aby nastąpił efekt wzmocnienia, są konieczne dwie rzeczy: źródło energii i przyrząd do sterowania przepływu tej energii – wzmacniacz. Jeżeli na przykład strumień wody z węża ogrodniczego skierujemy na łopatki turbiny, która obracając się będzie wykonywała jakąś pracę, to przekręcając kran wodny (jest to czynność nie wymagająca dużych energii) można powodować znaczne zmiany energii obracającej się turbiny. W tym przykładzie kran jest przyrządem służącym do sterowania dużej mocy za pomocą małej, czyli jest wzmacniaczem. Wzmacniaczem w ogólnym sensie jest również wyłącznik sieci oświetleniowej, wyłącznik radiowy itp. Transformator natomiast, nawet 1000-krotnie podwyższający napięcie lub prąd, nie jest wzmacniaczem, gdyż moc wydzielana na jego wyjściu może być co najwyżej prawie równa mocy dostarczanej na wejście. Natomiast tranzystor jest wzmacniaczem stosowanym zarówno do liniowego (wprost proporcjonalnego) zwiększania mocy sygnału, jak również do nieliniowego, przy czym często dyskretnego (skokowego, kluczującego) sterowania mocy.”

Poza elementem (tranzystorem lub lampą elektronową) sterującym przepływem energii ze źródła zasilającego, drugim składnikiem niezbędnym dla prawidłowej pracy wzmacniacza jest sprzężenie zwrotne, które określa wzmocnienie, stabilizuje pracę wzmacniacza i zmniejsza zniekształcenia z poziomu około 1% nawet do 0,001%. Rozumiejąc fundamentalną rolę tranzystora i sprzężenia zwrotnego możemy przystąpić do zgłębiania wykładu o wzmacniaczach tranzystorowych.

Firma:
Tematyka materiału: ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH, MAGAZYN, MIESIĘCZNIK, DLA ELEKTRONIKÓW, HOBBY
AUTOR
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Edukacja
1/10 Jak działa rezystor LDR?
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"