Z pewnością mieliście już okazję przeczytać nasze wcześniejsze rozważania na temat głośników aktywnych i ich licznych zalet. Jednym z wyzwań związanych z tym podejściem jest to, że stosując oddzielne moduły – przedwzmacniacze, zwrotnice, wzmacniacze mocy i układy zabezpieczające – łatwo doprowadzić do sytuacji, w której całość przypomina stos porozrzucanych pudełek. Choć takie rozwiązanie może oferować znakomitą jakość dźwięku, często wiąże się z nie lada bałaganem i trudnością w organizacji.
W tym artykule pokażemy, jak całą niezbędną elektronikę zmieścić w obudowie o wysokości dwóch jednostek rack (2RU). Układ ten dostarcza moc 50 W na kanał zarówno dla przetworników średnio-/niskotonowych, jak i wysokotonowych, a dodatkowo wyposażony jest w wyjścia liniowe umożliwiające podłączenie jednego lub dwóch aktywnych subwooferów. O wysokiej jakości subwooferze, zdolnym generować głęboki i czysty bas sięgający niemal 20 Hz, przeczytasz w kolejnym odcinku.
Choć moc 50 W przypadająca na przetworniki średnio- i wysokotonowe może wydawać się niewielka, należy pamiętać, że subwoofer wyposażony jest we wzmacniacz o mocy 180 W. W rezultacie łączna moc całego systemu sięga 380 W. Co więcej, 50 W to w rzeczywistości spory zapas mocy dla pozostałych głośników, ponieważ ich wzmacniacze nie muszą radzić sobie z dużymi wahaniami napięcia charakterystycznymi dla niskich częstotliwości (poniżej ok. 85 Hz), które obsługuje subwoofer.
Ten projekt stanowi połączenie kilku wcześniejszych konstrukcji. Od strony elektronicznej dodajemy jedynie bardzo prostą płytkę zasilacza. Dołożyłem starań, aby prace związane z obróbką elementów metalowych nie były zbyt skomplikowane – choć nie da się uniknąć wiercenia i piłowania, ich zakres pozostaje umiarkowany.
Całą konstrukcję umieściłem w solidnej, wysokiej jakości obudowie Altronics H5038, co pozwala uniknąć problemów związanych z samodzielnym wykonywaniem obudowy i zapewnia wystarczającą ilość miejsca na wszystkie elementy. Zanim rozpoczniesz montaż, upewnij się, że masz zgromadzone (lub przygotowane) wszystkie wymagane podzespoły przedstawione w wykazie.
Wejściem wzmacniacza ze zintegrowaną zwrotnicą aktywną jest stereofoniczny sygnał liniowy pochodzący z przedwzmacniacza. Układ ten rozdziela sygnał na wyjścia liniowe dla aktywnego subwoofera oraz wyjścia głośnikowe dla przetworników średnio-/niskotonowych i wysokotonowych. Wzmacniacz ze zwrotnicą stanowi centralny element wysokiej klasy systemu głośnikowego.
Szczegółowe opisy poszczególnych podsystemów można znaleźć we wcześniej wspomnianych artykułach. Zachęcam do ich przeczytania – zawierają one cenne informacje ogólne, których nie będę tutaj dublował. W tym projekcie kluczowe znaczenie ma przede wszystkim obróbka elementów metalowych oraz integracja wszystkich podsystemów w jedną całość.
Na początek zajmijmy się montażem obudowy – jej przygotowanie umożliwi późniejsze rozmieszczenie i podłączenie poszczególnych modułów.
Obudowa i obróbka części metalowych
Rozpocznij od dokładnego zaznaczenia i nawiercenia otworów w podstawie obudowy. Następnie wywierć i dopasuj przedni oraz tylny panel. Przymierz złącza i pozostałe elementy, aby uniknąć późniejszych poprawek. Podczas obróbki przedniego panelu zwróć szczególną uwagę na wysokość wsporników PCB, ponieważ to one determinują dokładne położenie otworów dla elementów sterujących zwrotnicą.
Podczas przygotowywania panelu przedniego najlepiej zamocować 35-milimetrowe wsporniki z przodu i z tyłu płytki zwrotnicy, a następnie przesunąć ją w kierunku panelu, aby sprawdzić, czy wywiercone otwory odpowiadają wysokości wałków potencjometrów. Dzięki temu unikniesz błędów w pozycjonowaniu i konieczności późniejszych korekt.
Na spodzie gwintowanych tulei montażowych potencjometrów znajdują się niewielkie kołki pozycjonujące. Zaleca się wykonanie w tylnej stronie panelu przedniego ślepych otworów wiertłem 3 mm – na tyle głębokich, aby pomieściły kołki, ale bez przebijania się przez panel. Choć może się to wydawać skomplikowane, w praktyce jest to dość proste. Jeśli jednak masz wątpliwości, dopuszczalną alternatywą jest zeszlifowanie, odcięcie lub usunięcie tych kołków.
Wsuń moduł zwrotnicy i sprawdź, czy otwory montażowe pokrywają się z otworami w podstawie. W moim przypadku były one niemal idealnie dopasowane. Jeśli jednak zauważysz drobną niewspółosiowość, warto rozwiercić otwory w podstawie do średnicy 4 lub 4,5 mm – dzięki temu uzyskasz pewną tolerancję montażu przy stosowaniu dystansów. Zrezygnowałem z montażu przednich wsporników na płytce zwrotnicy aktywnej, ponieważ kolidowały z krawędzią panelu przedniego.
Kolejnym krokiem może być wywiercenie i nagwintowanie otworów w radiatorze. Otwory te pokrywają się ze szczelinami pomiędzy żebrami, a ich liczba nie jest duża. Jeśli nie masz możliwości wykonania gwintów, możesz zamiast tego zastosować długie śruby lub wkręty maszynowe M3 przechodzące na wylot przez radiator. W praktyce jednak gwintowanie okazało się łatwe i zajęło mniej niż pół godziny. Należy użyć wiertła 2,5 mm, a następnie gwintownika M3×0,5 mm, pamiętając o stosowaniu obfitej ilości smaru lub oleju maszynowego lub do gwintowania.