Thereminy buduję od 1993 roku, zaczynając od projektu Banabi z 1974 roku, i od tego czasu poszerzam swoją wiedzę na temat ich projektowania i budowy. W tym trzyodcinkowym poradniku zaprezentuję schematy i wskazówki dotyczące ich budowy, a jego zwieńczeniem będzie stworzenie niedrogiej konstrukcji. Niecierpliwi więc będą musieli poczekać, aż połączę wszystkie płytki na jednym PCB.
Historia Theremina została dobrze opisana, ale jest też w niej nieco przesady. Sądzę, że pomysł na instrument muzyczny wziął się z efektów gwizdania powodowanych pojemnością dłoni podczas strojenia wczesnych radioodbiorników AM. Leon Theremin zaprojektował unikalny układ wykorzystujący pojemność dłoni i stworzył w 1920 roku pierwszy nadający się do użytku instrument elektroniczny. Jednakże pierwotny układ, który utorował drogę Thereminowi został zaprojektowany z myślą o pomiarze stałych dielektrycznych gazów w laboratorium fizycznym. Peter Lankshear w Radio Bygones z kwietnia/maja 1994 opisał ten oryginalny układ zbudowany przez firmę RCA.
Podstawowy układ
Wszystkie „właściwe” Thereminy (w historycznym rozumieniu) działają poprzez wykrywanie bardzo małych zmian pojemności, powodujących małe zmiany w oscylatorze częstotliwości radiowej. Oscylator ten jest następnie heterodynowany lub wykorzystywany do „zdudnienia” z innym oscylatorem w celu wytworzenia różnicy częstotliwości, która jest słyszalnym dźwiękiem. Częstotliwości oscylatorów wynoszą zwykle od 140 kHz do 2 MHz, a częstotliwość dudnienia mieści się w zakresie audio od około 30 Hz do 4 kHz. Do jednego oscylatora podłączony jest metalowy pręt, który działa jak ręcznie sterowana okładka kondensatora zmiennego. Choć technicznie jest to sformułowanie niepoprawne, to często określa się go jako „antenę”. Nawiasem mówiąc, taki układ heterodynowania jest często stosowany w wykrywaczach metali, choć właściwością wykrywającą jest raczej indukcyjność wzajemna niż pojemność.