Zaloguj się
Wszystkie
6 października 2025
108
nerowania dźwięków metodą naturalną są różnorodne. Najprostszy przykład to użycie możliwości ludzkiego narządu mowy do wytwarzania dźwięków o złożonej strukturze melodycznej. Z kolei uderzając jednym przedmiotem o inny można emitować nie tylko proste dźwięki perkusyjne, ale też złożone i bogate tony, wykorzystując różnorodne materiały: od wydrążonej kłody z naciągniętą na otwór membraną ze skóry zwierzęcej, aż po złożone, geometrycznie kształty z metalu czy nawet metalowe rury i płyty. W użyciu nadal pozostają też rury o różnych długościach, w których słup powietrza jest wprawiany w drgania, a długość i średnica rury określają częstotliwość rezonansową. Inną, wszechstronnie stosowaną metodą jest wprawianie w drgania napiętego włókna naturalnego lub wykonanej z metalu bądź tworzywa struny, a drgania te są następnie wzmacniane za pomocą pudła rezonansowego. Choć we wszystkich opisanych przypadkach ograniczamy się zaledwie do kilku bazowych metod, to bogactwo brzmienia jest ogromne i zależy od fizycznych charakterystyk konstrukcji instrumentów oraz użytych materiałów. Gitara klasyczna, banjo i mandolina to zasadniczo ten sam typ chordofonu szarpanego, a jednak każdy z tych instrumentów brzmi zupełnie inaczej. Podobnie jest w przypadku syntezy dźwięku: mając do dyspozycji kilka podstawowych typów syntezy i „klocków” można wytworzyć najróżniejsze dźwięki. W ramach nowej serii artykułów przyjrzymy się budowie i zasadom działania syntezatorów dźwięku oraz ich elementów składowych. Pierwsza część cyklu została poświęcona omówieniu podstawowych zagadnień związanych z syntezą dźwięku.
Czym jest synteza dźwięku?
Synteza dźwięku jest procesem, w którym złożone brzmienie tworzone jest z prostszych sygnałów zmiennych, generowanych na drodze elektronicznej, a następnie poddanych procesowi obróbki, również za pomocą odpowiednich układów lub oprogramowania. Częstotliwość wytwarzanego dźwięku kontrolowana jest zazwyczaj za pomocą klawiatury sterującej lub sekwencera, czyli wcześniej zaprogramowanego automatu odtwarzającego sekwencję sygnałów sterujących syntezatorem (bądź syntezatorami). Sam syntezator może też być kontrolowany innym instrumentem muzycznym - przez próbkowanie jego brzmienia albo przez protokół MIDI. Pod względem konstrukcji syntezatory można podzielić na trzy kategorie:
- syntezatory monolityczne,
- syntezatory modularne,
- syntezatory wirtualne.
Syntezatory monolityczne zawierają określone elementy niezbędne do wytwarzania dźwięku, połączone ze sobą w jeden, określony przez konstruktora sposób. Użytkownik ma kontrolę nad częścią lub całością parametrów, ale nie może zmienić kombinacji i układu połączeń elementów syntezatora. Fotografia 1 prezentuje syntezator brzmień podobnych do sekcji skrzypcowej orkiestry - model Solina.
Syntezator modularny zawiera od kilku do kilkudziesięciu niezależnych od siebie elementów: oscylatorów, modulatorów, filtrów, generatorów obwiedni i wzmacniaczy sterowanych napięciem, które użytkownik łączy ze sobą w dowolny sposób za pomocą przewodów. Każdy moduł ma szereg regulatorów, które można kontrolować ręcznie lub za pomocą sygnałów z innych modułów. W ten sposób użytkownik ma pełnię kontroli nad tworzonym dźwiękiem, ale kosztem większej złożoności - nie tylko syntezatora, ale i samego procesu przygotowania nowego brzmienia. Na fotografii 2 pokazano syntezator Moog System 55, produkowany w latach 1973...1981, a także - w limitowanej liczbie egzemplarzy - w 2015 roku.
Syntezatory wirtualne istnieją w formie oprogramowania i korzystają z technik DSP do modelowania brzmienia fizycznego syntezatora. Oprogramowanie takie może działać na komputerze PC w formie niezależnego programu, wtyczki VSTi (ang. Virtual Studio Technology instrument) do programu DAW (ang. Digital Audio Workstation) lub na dedykowanym sprzęcie, jako firmware mikrokontrolera/procesora aplikacyjnego lub układu FPGA. Syntezator wirtualny może być zarówno odwzorowaniem istniejącego syntezatora klasycznego, jak i zupełnie nowatorskim projektem. Fotografia 3a pokazuje przykładowy syntezator Yamaha Reface CS, będący współczesnym, wirtualnym syntezatorem analogowym, inspirowanym konstrukcją monolitycznego modelu Yamaha CS-80 (fotografia 3b).
Wszystkie syntezatory można też podzielić pod względem metody generowania dźwięku na:
- addytywne,
- subtraktywne,
- FM,
- wavetable,
- granularne,
- oparte na zniekształcaniu fazy,
- pozostałe (niesklasyfikowane).
NAPISZ DO AUTORA
Facebook
Twitter
Linkedin
Kup teraz
