Haptyczny oznacza: dotykalny, dotykowy, wykorzystujący zmysł dotyku. Systemy haptyczne, to takie, które wykorzystują dotyk do komunikacji z użytkownikiem, zupełnie tak, jak systemy wizualne korzystają ze zmysłu wzroku. Na ogół systemy dotykowe wymagają kontaktu np. z panelem sterującym urządzenia. Jednak opracowywane są technologie, które nie wymagają bezpośredniego dotyku, a pomimo tego mogą oddziaływać na ten zmysł. Jest to możliwe przy użyciu różnych niekonwencjonalnych technologii, takich jak sprężone powietrze czy ultradźwięki. W dalszej części tego artykułu przyjrzymy się tym rozwiązaniom, sposobami realizacji oraz ich wadom i zaletom. Technologie te są obecnie badane i rozwijane w celu opracowania nowatorskich interfejsów człowiek-maszyna, które nie wymagają bezpośredniej interakcji z powierzchnią systemu.
Jedno z zastosowań dotyczy motoryzacji. W nowoczesnych pojazdach wyposażonych w ekrany dotykowe sprzężenie haptyczne umożliwia bezwzrokową obsługę niektórych systemów przez kierowcę, co ma swoje oczywiste zalety. Ich zastosowanie w samochodowych systemach multimedialnych zwiększa bezpieczeństwo pozwalając kierowcy skupić się na drodze. Ponadto bezdotykowe elementy sterujące są higieniczne w użytku, idealnie, więc sprawdzają się w środowiskach medycznych, przemysłowych i domowych, takich jak szpitale, kuchnie czy toalety.
Technologie
Skupimy się na dwóch obecnie najpopularniejszych technologiach bezdotykowych interfejsów zapewniających sprzęg haptyczny. Pozwalają one na osiągnięcie podobnego efektu, jednak różnią się sposobem jego uzyskania i wynikającymi z tego parametrami urządzenia.
Air-Jet
Dotykowe sprzężenie zwrotne korzystające ze strumienia powietrza realizowane jest za pomocą dwóch technologii. Pierwsza z nich korzysta ze sprężonego powietrza, wypuszczanego przez zogniskowane dysze. Metoda ta polega na podłączeniu zbiornika ze sprężonym powietrzem przez zawory do ukierunkowanych wyjść – dysz. Zawory te mogą być sterowane za pomocą czujników ciśnienia i zaworów serwo-pneumatycznych.
Druga z metod korzysta z wirów powietrznych. Kontrolując różnicę ciśnień pomiędzy dyszą a medium zewnętrznym urządzenie generuje wiry o dokładnie znanej i przewidywalnej geometrii. Metoda ta pozwala wytwarzanym wirom powietrza sięgać na dalsze odległości przy zachowaniu spójnej formy i szybkości.