Właściwości
- losowo włączajany sygnał dźwiękowy
- płynna regulacja częstości załączania syreny
- wbudowany włącznik zmierzchowy
- kontrola poziomu napięcia zasilania - dioda LED
- kontrola działania czujnika oświetlenia - dioda LED
- zasilanie 12V/1A (akumulator)
- wymiary płytek: 40×62mm
Opis układu
Płoszenie ptaków z niektórych miejsc czasami staje się koniecznością. Przede wszystkim masowo występujące szpaki potrafią zniszczyć plony wielomiesięcznej pracy sadowników. Prezentowany mikroprocesorowy strach na ptaki powstał, aby skutecznie walczyć z ptasimi szkodnikami. W zupełności wystarczy on jako podstawowa ochrona przed skonsumowaniem przez ptaki owoców z plantacji. Odstraszacz jest urządzeniem losowo emitującym jednotonowy dźwięk o bardzo dużej głośności.
Dzięki zastosowaniu wyłącznika zmierzchowego sygnał dźwiękowy będzie uruchamiany tylko w ciągu dnia i niezależnie od wybranych ustawień użytkownik ma pewność, że strach nie załączy się w nocy. Schemat ideowy stracha pokazany jest na rysunku 1. Układ powinien być zasilany z akumulatora 12V np. żelowego lub zasilacza stabilizowanego również o napięciu 12VDC i prądzie wyjściowym około 1A.
Dioda D1 włączona w szereg z zasilaniem zabezpiecza układ przed niewłaściwą polaryzacją napięcia wejściowego. Pojemności C1...C4 pełnią funkcję filtra zasilania. Napięcie wejściowe podawane ze złącza śrubowego X1 trafia na stabilizator US2. Aby zmniejszyć pobór prądu, zastosowany został stabilizator LDO. Pracą stracha steruje mikrokontroler US1 ATtiny25 taktowany wewnętrznym sygnałem zegarowym. Dzielnik rezystancyjny złożony z rezystorów R3 i R4 dołączony do portu PB3 pozwala bez ryzyka jego uszkodzenia zbyt wysokim napięciem mierzyć programowi zawartemu w mikrokontrolerze napięcie akumulatora.
Aby układ pracował oszczędnie i tylko w dzień, zastosowany został fotorezystor PH1, który wraz z rezystorem R5 tworzy kolejny dzielnik rezystancyjny. Sygnał napięciowy, zależny od oświetlenia, trafia na port PB4 mikrokontrolera. Aby uprościć obsługę, w układzie zastosowano tylko jeden element nastawczy. Jest nim potencjometr PR1, dzięki któremu ustawiana jest częstość załączania syreny dźwiękowej. Czas regulacji mieści się w przedziale od 5 do 30 minut.
Aby układ generował odstraszające dźwięki losowo, program został tak napisany, że korzystając z wartości nastawionej potencjometrem, przelicza ją wraz z sygnałem z fotorezystora. Konstrukcja programu uwzględnia również liczbę sygnałów i czas trwania syreny w wyznaczonym czasie. Może to być od 3 do 8 sygnałów trwających od 2 do 5 sekund.
Rysunek 2 przedstawia "mignięcia" diody LED, które służą interakcji z użytkownikiem. Gdy akumulator jest rozładowany, pojawiają się trzy krótkie mignięcia co kilka sekund. Od zmroku do świtu dioda LD1 jest wygaszona, aby zminimalizować pobór prądu. W ciągu dnia co kilka sekund dioda miga, sygnalizując poprawną pracę odstraszacza. W momencie aktywacji odstraszania załączona zostaje dioda LED, a 2 sekundy później poprzez tranzystor T1 syrena dźwiękowa, którą trzeba dołączyć do złącza śrubowego X2, pamiętając o jej polaryzacji.
Montaż i uruchomienie
Układ należy zmontować na płytce, której projekt pokazany jest na rysunku 3. Pomocą podczas montażu będą też fotografie. Całość została zmontowana na jednostronnej płytce drukowanej o wymiarach 40 x 62 mm. Montaż układu należy rozpocząć od wlutowania rezystorów i innych elementów o niewielkich rozmiarach, a zakończyć na złączach śrubowych i włożeniu układu scalonego US1 w podstawkę. Po zmontowaniu układu trzeba bardzo dokładnie skontrolować, czy elementy nie zostały wlutowane w niewłaściwym kierunku lub w niewłaściwe miejsca oraz czy podczas lutowania nie powstały zwarcia punktów lutowniczych.
Błąd na tym etapie prac montażowych może zaowocować uszkodzeniem elementów, a nawet ich wybuchem. Układ bezbłędnie zmontowany ze sprawnych elementów od razu będzie poprawnie pracował. Rysunek 4 przedstawia prawidłowy sposób podłączenia syrenki i zasilania do płytki. Jeśli odstraszacz będzie narażony na bezpośrednie działanie warunków atmosferycznych, można go zabudować w opcjonalnej obudowie Z-54, do której dopasowana jest płytka PCB.
Fotografia 2 przedstawia płytkę umieszczoną we wspomnianej obudowie. W przypadku użycia zasilacza sieciowego do zasilania straszaka, należy również ochronić go przed deszczem i wilgocią, aby zapobiec jego ewentualnemu uszkodzeniu lub porażeniu użytkownika prądem elektrycznym.