Szukając informacji na temat nowych technik wprowadzanych do wzmacniaczy lampowych natrafiłem na artykuł holenderskiego konstruktora Menno Van Der Veen’na [1]. Opisuje on układ katodowego sprzężenia zwrotnego CFB (cathode feedback). Takie rozwiązanie eliminuje głębokie ujemne sprzężenie zwrotne obejmujące pierwszy stopień sterujący które jest niekorzystne przede wszystkim z powodu kiepskiej charakterystyki fazowej. W rezultacie nie ma efektu ustawienia instrumentów na scenie a zastosowanie audiofilskiego potencjometru firmy ALPS na wejściu wzmacniacza, nie degraduje sygnału audio.
Budowa i działanie
Stopień sterujący to typowy wzmacniacz różnicowy z dzielonym obciążeniem znany od lat 50-tych ubiegłego wieku we wzmacniaczach Williamsona. Ciekawym rozwiązaniem jest stopień sterujący opisany przez Johna Broskiego w Tube Cad Journal. Dzielnik napięciowy w obwodzie siatki sterującej drugiego stopnia ustala odpowiedni punkt pracy tego stopnia powodujący znakomitą symetryzację przebiegów sterujących odwracaczem fazy oraz tłumieniem zakłóceń sieci. Zasilacz jest pozbawiony dławika, a mimo to brum sieci nie jest słyszalny z odległości 10 cm od głośnika.
Można pokusić się o zminimalizowanie zniekształceń nieliniowych zmieniając wartość rezystora anodowego R8 22 kV w drugiej lampie tak jak pokazuje schemat zastępczy dla R8. Trzeba wysterować wzmacniacz sygnałem prostokątnym o częstotliwości 100 Hz prawie do pełnego wysterowania i słuchając w głośniku minimalnego przesterowania sygnału należy regulować wartość R8. Można oczywiście podłączyć miernik zniekształceń harmonicznych i uzyskać jeszcze lepszy efekt.
Uzwojenia transformatora muszą być podłączone ściśle według reżimu ustalonego przez producenta do anod, siatek drugich oraz uzwojeń CFB. W innym przypadku będą występowały albo silne zniekształcenia albo dodatnie sprzężenia w układzie. Uzwojenie wtórne nie musi być nigdzie podłączane, chyba że zastosujemy wskaźnik wysterowania.
W katody szeregowo z uzwojeniem CFB włączone są rezystory 10 V 1% w celu precyzyjnego ustawienia BIAS-u. Zalecany jest prąd anodowy 45 mA. Na tym rezystorze ustala się napięcie 0,45 V precyzyjnym helitrimem w siatkach sterujących lamp mocy. Sprzężenie katodowe powoduje zmniejszenie zniekształceń THD.