Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

Article Image
Elmax
Moduł idealnie nadaje się do budowy np.: wzmacniacza mocy, wielokanałowego miksera lub zestawu nagłaśniającego. Dzięki zastosowaniu niskoszumowego układu scalonego charakteryzuje się bardzo dobrymi parametrami akustycznymi. Zaletą jest wysoka dynamika oraz niewielkie zniekształcenia.

Właściwości - przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

  • regulacja tonów wysokich i niskich
  • cztery wejścia
  • dynamika ok. 90 dB
  • możliwość pracy jako wzmacniacz mikrofonowy
  • zasilanie 8...24 VDC
  • wymiary płytki: 39×73 mm

Opis układu - przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

Dzięki zastosowaniu niskoszumowego wzmacniacza scalonego moduł ma bardzo dobre parametry - wysoką dynamikę oraz bardzo małe zniekształcenia. Można go zasilać napięciem z przedziału 8...24 V. Cztery wejścia sprawiają, że doskonale nadaje się do budowy czterokanałowego miksera. Po uzupełnieniu drugim identycznym kanałem układ sprawdzi się w systemach strereofonicznych.

Schemat elektryczny układu pokazano na rysunku 1. Pierwszym stopniem jest wzmacniacz U1A. Głównym wejściem jest punkt oznaczony A. W podstawowej konfiguracji nie stosuje się elementów C10 i R11- R14. Układ U1A pracuje wtedy w konfiguracji wzmacniacza nieodwracającego. Jego wzmocnienie wyznaczone jest stosunkiem rezystorów R3 i R2: G = 1 + R3/R2.

W wersji podstawowej ten stopień ma wzmocnienie równe 1, czyli jest tylko buforem dla następującego po nim układu regulatora. Wzmocnienie może być jednak zmieniane według potrzeb w granicach 1-100 przez zastosowanie rezystorów R2 i R3 o odpowiedniej wartości.

Rys.1 Schemat ideowy - przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

Schemat elektryczny układu pokazano na rysunku 1. Pierwszym stopniem jest wzmacniacz U1A. Głównym wejściem jest punkt oznaczony A. W podstawowej konfiguracji nie stosuje się elementów C10 i R11- R14. Układ U1A pracuje wtedy w konfiguracji wzmacniacza nieodwracającego. Jego wzmocnienie wyznaczone jest stosunkiem rezystorów R3 i R2: G = 1 + R3/R2. Wzmocniony sygnał z wyjścia wzmacniacza U1A podawany jest na układ aktywnej regulacji barwy dźwięku z U1B i potencjometrami P1 i P2.

Elementy R4, R5, R6, P1 i C5 pracują w gałęzi regulacji tonów niskich. Elementy P2 i C8 pracują w gałęzi regulacji tonów wysokich. Zasada działania regulatora jest bardzo prosta: wzmacniacz operacyjny U1B jest tu wzmacniaczem odwracającym.

Przy wartościach elementów podanych na schemacie i w wykazie wzmocnienie spoczynkowe wynosi 1. Kondensator C7 jest bardzo pożyteczny bowiem zmniejsza zakres regulacji wzmocnienia najniższych tonów. W praktyce jest to ważne, by nie były one nadmierne wzmacniane, bo mogą przesterować wzmacniacz lub spowodować wzrost zniekształceń i zwiększenie szumów. Rezystor R10 został dodany ze względu na możliwość samowzbudzenia.

Wyjściem modułu jest punkt C. Dzięki zastosowaniu kondensatorów separujących C9 i C11, nie ma problemów z napięciami stałymi na wejściu i wyjściu. Moduł w wersji podstawowej przeznaczony jest do zasilania pojedynczym napięciem w zakresie 8-24V. W wielu wypadkach można go zasilać tym samym napięciem, co wzmacniacz mocy, jednak by uniknąć wzrostu zniekształceń i samowzbudzenia, należy zastosować dodatkową filtrację zasilania.

Montaż i uruchomienie - przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

Układ należy zmontować na płytce drukowanej pokazanej na rysunku 2. Moduł w wersji podstawowej jest bardzo łatwy do złożenia i przy bezbłędnym montażu nie wymaga uruchomienia - od razu pracuje poprawnie w zakresie napięć zasilających 8...24V.

Rys.2 Schemat montażowy - przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

Układ umożliwia także wykorzystanie szeregu dodatkowych możliwości:

Chcąc wykorzystać opisany moduł do budowy mikserów i wzmacniaczy wysokiej jakości, należy dostosować go do zasilania napięciem symetrycznym. Należy wtedy wlutować kondensatory C1 i C3 w punkty oznaczone X, zamiast w punkty Y; nie należy montować elementów R7, R8, R9 i C10. Kondensator C11 należy zastąpić zworą. Nie należy jednak usuwać elementów C9 i R1, bowiem występujące napięcia niezrównoważenia poprzednich stopni mogą doprowadzić do nieprawidłowej pracy wzmacniacza operacyjnego U1.

Moduł może też pełnić funkcję czterokanałowego miksera, czyli sumatora sygnałów. W tym celu przewidziano dodatkowe wejścia B1...B4. W module miksera należy zamontować rezystory R11 - R14 o wartości 10...100k. Nie należy za to montować elementów C9, R2, a R1 można zastąpić zworą. Rezystorem R3 dobiera się wzmocnienie miksera.

Rys.3 Przykłady zastosowania modułu - przedwzmacniacz z regulacją barwy dźwięku

Typowo wzmocnienie jest równe 1, więc rezystor R3 typowo ma taką samą wartość jak każdy z rezystorów R11 - R14. Wartość R3 (czyli wzmocnienie stopnia) można jednak zmieniać w szerokim zakresie od zera do 220k. W niektórych zastosowaniach, na przykład w stopniu sumy miksera, zakres regulacji barwy podany na rysunku 3 jest zbyt szeroki. Można go zmniejszyć, zmieniając C5, C6 oraz C8. Takie zmiany warto przeprowadzić i ocenić metodą "na słuch", dopiero po wypróbowaniu działania układu z wartościami elementów, podanymi na schemacie.

Wykaz elementów
Rezystory:
 
R1, R7, R8, R9:
47kΩ (żółty-fioletowy-pomarańczowy-złoty)
R2:
nie montować
R3:
zwora
R4, R5:
1kΩ (brązowy-czarny-czerwony-złoty)
R6:
12kΩ (brązowy-czerwony-pomarańczowy-złoty)
R10:
220Ω (czerwony-czerwony-brązowy-złoty)
R11-R14:
100kΩ (brązowy-czarny-zółty-złoty)
P1, P2:
potencjometr 10kΩ
Kondensatory:
 
C1, C2:
47μF !
C3, C4:
100nF (może być oznaczony 104)
C5, C6:
220nF (może być oznaczony 224)
C7:
1nF (może być oznaczony 102)
C8:
2,2nF (może być oznaczony 222)
C9, C10:
470nF (może być oznaczony 474)
C11:
10μF !
Półprzewodniki:
 
U1:
NE5532 !
Pozostałe:
 
X1:
DG301-5.0/3 - 2szt.
X2:
DG301-5.0/2 - 2szt.

Montaż rozpocznij od wlutowania w płytkę elementów w kolejności gabarytowo od najmniejszej do największej. Montując elementy oznaczone wykrzyknikiem zwróć uwagę na ich biegunowość. Pomocne mogą okazać się fotografie zmontowanego zestawu.

Firma:
Tematyka materiału: regulacja barwy dźwięku
AUTOR
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Czujniki temperatury
1/10 Temperatura to
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"