Serwisy partnerskie:
Close icon
Serwisy partnerskie

Czipy i wojna

Article Image
Wojna pozycyjna w Ukrainie – okopy, zasieki, pola minowe, pojedynki artyleryjskie – przypomina 1-szą wojnę światową. A jednak rozwój elektroniki sprawił, że jest to też wojna na poziomie technologii XXI-ego wieku. Precyzyjnie sterowane rakiety i pociski artyleryjskie, a przede wszystkim drony, drony i jeszcze raz drony, korzystają z osiągnięć mikroelektroniki. Do ich działania niezbędne są odpowiednie czipy.

Sankcje wprowadzone po wybuchu wojny, które miały pozbawić Rosję dostępu do tych czipów, okazały się nieskuteczne. Pocieszamy się opowieściami, jak w Rosji wymontowuje się czipy z pralek. Niestety, tak desperackie działania nie są Rosji potrzebne (zresztą wątpliwe, by czipy z pralek nadawały się do zastosowań militarnych). Rosja ma dwa rozwiązania tego problemu.

1. Omijanie sankcji

W sprzęcie rosyjskim pozostawionym na polu walki Ukraińcy zidentyfikowali ponad 1000 komponentów elektronicznych produkcji „zachodniej”, w tym 2/3 z firm amerykańskich (patrz wykres). Większość z nich jest objęta kontrolą eksportu, ale dostają się do Rosji przez Chiny, Turcję, Zjednoczone Emiraty Arabskie oraz Gruzję, Armenię i Kirgistan. Główny strumień zaopatrzenia Rosji w czipy płynie z Chin. Na podstawie oficjalnych danych chińskie (w tym Hong Kong) firmy handlowe dostarczyły w czwartym kwartale 2022 roku ponad 87% importu półprzewodników w Rosji, podczas gdy w czwartym kwartale 2021 roku było to 33%. Ponad połowa (55%) tych półprzewodników nie była produkcji chińskiej. Wniosek – sankcje w żadnym stopniu nie ograniczyły rosyjskiego importu czipów.

Czipy i wojna

2. Produkcja własna

Rosja planuje masową produkcję czipów w technologii 28 nm do 2027 roku, a w skali krótkich serii prototypowych dysponuje tą technologią już teraz. Opóźnienie technologiczne Rosji wynosi kilkanaście lat, czołówka światowa (TSMC – Tajwan, Samsung – Korea) wdrożyła technologię 28 nm w roku 2011. TSMC i Samsung w latach 2025–2026 zamierzają wdrożyć technologię 2 nm, czyli wyprzedzają Rosję o ok. 6 generacji technologii (co 2–3 lata pojawia się nowa generacja).
Jednak nie wynika z tego, że Rosja nie jest w stanie wyposażyć swój sprzęt wojskowy w komponenty własnej produkcji. Trzeba uwzględnić trzy czynniki:

  • najbardziej zaawansowane technologie (obecnie 5 nm i 3 nm) są stosowane do produkcji masowej względnie tanich pamięci i mikroprocesorów, natomiast ponad 50% czipów produkuje się na świecie z użyciem technologii 90 nm (2003 rok wdrożenia) i starszych;
  • sprzęt wojskowy bazuje na elektronice sprzed kilku do kilkunastu lat, taka jest inercja procesu wdrażania „nowinek” w sprzęcie wojskowym;
  • do zastosowań militarnych nie trzeba produkcji masowej, wystarczy opanować produkcję na skalę laboratoryjną lub prototypową.

Zatem Rosja dysponuje wystarczająco nowoczesną bazą technologiczną, aby w krótkim czasie, stosując reengineering (kopiowanie konstrukcji) uruchomić własną produkcję chipów niezbędnych do sprzętu wojskowego. Tej przykrej prawdy nie zmienią bajki o desperackim wydłubywaniu czipów z pralek.

Firma:
Tematyka materiału: ELEKTRONIKA DLA WSZYSTKICH, MAGAZYN, MIESIĘCZNIK, DLA ELEKTRONIKÓW, HOBBY
AUTOR
Źródło
Elektronika dla Wszystkich grudzień 2023
Udostępnij
Zobacz wszystkie quizy
Quiz weekendowy
Edukacja
1/10 Jak działa rezystor LDR?
UK Logo
Elektronika dla Wszystkich
Zapisując się na nasz newsletter możesz otrzymać GRATIS
najnowsze e-wydanie magazynu "Elektronika dla Wszystkich"